300.000 môi giới bất động sản phải có chứng chỉ, phải hoạt động qua sàn giao dịch

Theo Bộ Xây dựng, thời gian qua hoạt động của các sàn giao dịch BĐS chưa đảm bảo việc quản lý tốt các giao dịch, phòng chống rửa tiền trong lĩnh vực BĐS; hoạt động kinh doanh dịch vụ môi giới BĐS chưa được kiểm soát tốt... gây nhiễu loạn thị trường. Qua thống kê, hiện có khoảng 300.000 người tham gia vào các dịch vụ môi giới BĐS trên cả nước.

Mặc dù nhiều địa phương đã vào cuộc “siết” hoạt động môi giới BĐS, thậm chí yêu cầu lực lượng công an tăng cường kiểm tra, xử lý theo quy định pháp luật tại các khu vực có dấu hiệu giá đất tăng đột biến, tình trạng chuyển mục đích sử dụng đất phức tạo, "sốt ảo"..., nhưng vẫn không xuể.

Luật Kinh doanh BĐS 2014 đến nay đã không theo kịp sự phát triển nhanh chóng và mạnh mẽ của thị trường BĐS, quá trình triển khai đã nảy sinh những tồn tại, bất cập.

Đơn cử, luật đã có quy định về điều kiện, trách nhiệm đối với tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ môi giới BĐS, nhưng chưa kiểm soát được hoạt động của các cá nhân hành nghề môi giới BĐS, khiến không ít cá nhân không phải chịu trách nhiệm, gây thiệt hại cho khách hàng. Đặc biệt, nhiều môi giới không tự giác kê khai nộp thuế theo quy định, nhưng pháp luật hiện nay lại thiếu công cụ để kiểm soát việc này, dẫn đến thất thu cho ngân sách Nhà nước.

Ngoài ra, mô hình sàn giao dịch kinh doanh BĐS đã được quy định, nhưng hoạt động còn bất cập, chưa đảm bảo việc quản lý các giao dịch BĐS, phòng chống rửa tiền trong lĩnh vực BĐS; quy định về điều kiện thành lập, hoạt động… sàn giao dịch BĐS còn tự phát, chưa hình thành được hệ thống giao dịch đồng bộ, không bảo vệ được quyền lợi người tiêu dùng.

Trước khi trình Quốc hội cho ý kiến lần đầu, dự kiến vào tháng 10/2022, dự thảo Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) đã đề xuất quy định mới để quản lý giao dịch bất động sản cũng như hoạt động môi giới nhà đất.

Cụ thể, về quy định các loại bất động sản phải giao dịch qua sàn, dự thảo đưa ra 2 phương án.

Phương án 1, chủ đầu tư dự án bất động sản khi bán, cho thuê mua nhà ở hình thành trong tương lai, công trình xây dựng hình thành trong tương lai; chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại quyền sử dụng đất đã có hạ tầng kỹ thuật trong dự án bất động sản phải thông qua sàn giao dịch, môi giới bất động sản.

Phương án 2, các bất động sản đủ điều kiện đưa vào kinh doanh theo quy định mà chưa có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất, phải thực hiện thông qua sàn giao dịch bất động sản.

Bộ Xây dựng cũng đề xuất 2 phương án về điều kiện của tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ môi giới BĐS: Các cá nhân hoạt động môi giới BĐS phải có chứng chỉ hành nghề môi giới BĐS và phải hành nghề trong một tổ chức, sàn giao dịch môi giới BĐS; Giữ nguyên quy định tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ môi giới BĐS phải thành lập doanh nghiệp và phải có ít nhất 2 người có chứng chỉ hành nghề môi giới BĐS.

Dự kiến, dự thảo Luật Kinh doanh BĐS (sửa đổi) sẽ trình Quốc hội cho ý kiến lần đầu vào kỳ họp thứ 4 vào tháng 10/2022 và thông qua vào kỳ họp thứ 5 vào tháng 5/2023; có hiệu lực thi hành từ 1/1/2024.