Tiền kỹ thuật số: Ưu, nhược điểm và giải pháp đối với Việt Nam
Nguyễn Thị Nhung |
Nguồn: http://vjst.vn |
Thứ ba - 28/12/2021 20:50
Sự phát triển của khoa học và công nghệ, nhất là trong thời đại Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đã thúc đẩy sự hiện diện của công nghệ kỹ thuật số trong mọi mặt đời sống kinh tế - xã hội của các quốc gia trên thế giới, trong đó có tiền kỹ thuật số. Mới đây, Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR), Trường Đại học Kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội đã đưa ra một số gợi ý chính sách với tiêu đề: “Sự phát triển của tiền kỹ thuật số: Đánh giá tác động cơ hội, thách thức mục tiêu, quan điểm và giải pháp của Việt Nam”. Tạp chí giới thiệu một số điểm nhấn của gợi ý chính sách này.

Tiền kỹ thuật số: Ưu, nhược điểm
Tiền kỹ thuật số, tiền điện tử hay tiền mã hóa là đồng tiền số được tạo ra bởi các thuật toán mã hóa phức tạp dựa trên các phần mềm mã nguồn mở. Trên cơ sở chủ thể phát hành, có thể tạm thời phân loại tiền kỹ thuật số thành 2 loại là tiền kỹ thuật số tư nhân và tiền kỹ thuật số ngân hàng trung ương (NHTW). Tiền kỹ thuật số tư nhân hầu hết được phát triển dựa trên công nghệ blockchain với tính năng bảo mật cao. Hiện nay, có hàng nghìn đồng tiền kỹ thuật số tư nhân như Ripple, Ethereum, Litecoin, Monero… Tiền kỹ thuật số NHTW (CBDC) là một loại tài sản nợ của NHTW và được đảm bảo bởi các tài sản của NHTW. Do đó, việc phát hành CBDC có độ tín nhiệm và tính pháp lý do NHTW thừa nhận.
Tiền kỹ thuật số là đồng tiền số được tạo ra bởi các thuật toán mã hóa phức tạp dựa trên các phần mềm mã nguồn mở.
Ưu điểm: i) hiện đại hóa hệ thống thanh toán: CBDC là công cụ thanh toán kỹ thuật số an toàn và tiêu chuẩn hóa được phát hành và quản lý bởi NHTW; ii) thay thế tiền mặt trong lưu thông: các loại tiền kỹ thuật số do các NHTW phát hành sẽ cung cấp một giải pháp thay thế cho tiền vật chất theo nhiều giai đoạn phát triển như tồn tại song song, là kênh bổ trợ và dần dần thay thế cho tiền mặt; iii) tiết kiệm chi phí in, phát hành và quản lý tiền mặt: phát hành tiền tệ kỹ thuật số sẽ tránh làm tăng chi phí khi phát sinh chênh lệch lượng cung tiền mặt; iv) thúc đẩy tài chính toàn diện: tài khoản tiền an toàn tại các NHTW có thể mang lại một công cụ phổ cập tài chính mạnh mẽ; v) nâng cao hiệu quả ứng dụng công nghệ; vi) tăng tính cạnh tranh trong lĩnh vực ngân hàng.
Bên cạnh những ưu điểm, tiền kỹ thuật số cũng có những nhược điểm:
Thứ nhất, rủi ro bảo mật thông tin: tiền kỹ thuật số có thể trở thành nạn nhân của các phi vụ phi pháp và tội phạm mạng. Do vậy, Ngân hàng thanh toán quốc tế BIS đã kêu gọi các NHTW tiếp tục nghiên cứu các sáng kiến kỹ thuật số và cần cẩn trọng xem xét các tác động của việc phát hành CBDC.
Thứ hai, rủi ro về khủng bố và rửa tiền: NHTW cần đảm bảo tuân thủ các quy định về phòng chống rửa tiền và tài trợ khủng bố, cũng như đáp ứng các yêu cầu về thanh tra, giám sát và chính sách thuế.
Thứ ba, rủi ro “đột biến rút tiền gửi ngân hàng”: tiền kỹ thuật số và tiền gửi thanh toán có thể là công cụ thanh toán thay thế tương đối gần gũi cho tiền mặt và tiền gửi ngân hàng.
Giải pháp đối với Việt Nam
Theo VEPR, thì Việt Nam cần có một số giải pháp để chủ động phát huy những lợi thế và hạn chế rủi ro của tiền kỹ thuật số. Các giải pháp cơ bản được VEPR khuyến nghị:
Một là, Việt Nam cần chủ động và sớm chuẩn bị các giải pháp thông qua công cụ thuế và khuôn khổ quy định pháp luật. Cần đẩy nhanh quá trình nghiên cứu, hoàn thiện khuôn khổ pháp lý quản lý tiền điện tử kỹ thuật số tại Việt Nam. Với sự phát triển khoa học và công nghệ, đặc biệt là công nghệ thông tin, sự lan tỏa nhanh chóng của các đồng tiền điện tử kỹ thuật số ở Việt Nam đã hiện hữu và diễn biến phức tạp. Do đó, nếu không thực hiện việc kiểm soát hiệu quả đồng tiền này thì không chỉ gây nên những rủi ro đối với các nhà đầu tư, mà còn ảnh hưởng tới hệ thống tài chính, chính sách tiền tệ. Thách thức này đòi hỏi Việt Nam cần có những biện pháp hữu hiệu để hoàn thiện khung khổ pháp lý quản lý đối với tiền điện tử kỹ thuật số.
Hai là, sớm phát hành/cho phép và tạo điều kiện phát triển hình thức tiền kỹ thuật số phù hợp của Việt Nam, trong thời gian chờ nghiên cứu phát hành tiền kỹ thuật số của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), có thể đẩy mạnh việc phát triển và số hóa các công cụ thanh toán nhằm tạo điều kiện thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt và phát huy các lợi ích, hiện thực hóa tiềm năng của tiền kỹ thuật số; nghiên cứu, rà soát, đánh giá toàn bộ khuôn khổ pháp lý và hoàn thiện khuôn khổ thể chế, chính sách cho phép khuyến khích phát triển đổi mới sáng tạo dựa trên tiền kỹ thuật số được cấp phép trong nước, trong đó phát huy được vai trò điều phối trung tâm của NHTW và giải quyết được những vấn đề vướng mắc có thể phát sinh, thắt chặt quản lý đối với các loại tiền kỹ thuật số không được quản lý, cấp phép và ngăn chặn những tác động kinh tế - xã hội tiêu cực mà nó mang lại; thúc đẩy thói quen thanh toán không dùng tiền mặt, thanh toán bằng tiền kỹ thuật số, đẩy mạnh công tác truyền thông để người dân, doanh nghiệp hiểu được những tiện ích của thanh toán không dùng tiền mặt, hiểu đúng sự khác nhau giữa tiền kỹ thuật số do NHTW và do tư nhân phát hành. Phát triển hệ thống thanh toán quốc gia: nâng cấp hệ thống thanh quyết toán tức thời (RGTS), chuẩn bị sẵn phương án tiền số tích hợp một cách hiệu quả nhất vào hệ thống thanh toán quốc gia và phát huy được những lợi ích tiềm năng của tiền kỹ thuật số.
Ba là, nghiên cứu, tham khảo kinh nghiệm của các quốc gia đã phát hành tiền số CBDC về kinh nghiệm phát hành CBDC: về lộ trình, cách thức triển khai, nội dung cụ thể, chi tiết về đơn vị đầu mối chính, cơ chế vận hành, thời gian thử nghiệm, chính thức… từ đó có bước đi phù hợp với Việt Nam, vừa đảm bảo tận dụng được các ưu điểm, hạn chế các khuyết điểm, rủi ro của tiền kỹ thuật số.
Bốn là, liên tục theo dõi, đánh giá tình hình triển khai các đồng tiền kỹ thuật số trên thế giới và các tác động đối với Việt Nam liên quan đến: dòng vốn, thanh toán quốc tế, thanh toán biên mậu và du lịch..., từ đó có các biện pháp phù hợp.
Năm là, nâng cấp, phát triển hệ thống thanh toán quốc gia đảm bảo hiệu quả và hạn chế rủi ro cho các giao dịch thanh toán gắn với tiền kỹ thuật số: i) nâng cấp hệ thống thanh quyết toán tức thời (RGTS); ii) nâng cấp hạ tầng thanh toán quốc gia; (iii) đẩy nhanh tiến độ xây dựng cơ sở dữ liệu dân cư và cơ chế chia sẻ thông tin, dữ liệu.
Cuối cùng, tăng cường hợp tác quốc tế trong quản lý đồng tiền số tư nhân và nhà nước của nước ngoài: i) NHNN chủ động phối hợp với NHTW các quốc gia và các tổ chức quốc tế nghiên cứu, chuẩn hóa các vấn đề liên quan đến tiền kỹ thuật số nói chung và tiền kỹ thuật số do NHTW phát hành nói riêng; (ii) NHNN và các tổ chức phát hành tiền kỹ thuật số cần phối hợp tuân thủ quy định về phòng, chống rửa tiền, chống trốn thuế; nghiên cứu cơ chế lưu giữ, chia sẻ và bảo mật thông tin liên quan đến giao dịch tiền kỹ thuật số phù hợp với quy định của Việt Nam và pháp luật quốc tế; và (iii) tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, nâng cao hiệu quả giám sát các hoạt động thanh toán xuyên biên giới liên quan đến tiền kỹ thuật số, đảm bảo cam kết hội nhập, an toàn, an ninh mạng và an toàn tài chính quốc gia.
Ý kiến bạn đọc
Bạn cần đăng nhập với tư cách là Thành viên chính thức để có thể bình luận
Những tin mới hơn

Sức mạnh số
Thứ ba, 28/12/2021, 21:10 PM
Một số chính sách KH&CN nổi bật ban hành năm 2021

Sức mạnh số
Thứ ba, 28/12/2021, 21:13 PM
Công bố 10 sự kiện KH&CN nổi bật năm 2021

Sức mạnh số
Thứ bảy, 01/01/2022, 03:35 AM
Doanh nghiệp Việt mở rộng đầu tư sản phẩm công nghệ cho ngành năng lượng

Sức mạnh số
Thứ năm, 06/01/2022, 03:13 AM
TP Hồ Chí Minh: Đổi mới sáng tạo hỗ trợ cộng đồng ứng phó với đại dịch và phát triển kinh tế

Sức mạnh số
Thứ hai, 17/01/2022, 22:44 PM
Giải thưởng khoa học triệu đô của Việt Nam sắp có chủ nhân

Sức mạnh số
Thứ hai, 17/01/2022, 23:37 PM
TĂNG CƯỜNG ĐỐI NGOẠI, HỢP TÁC, ĐẦU TƯ GIÁO DỤC CỦA TRƯỜNG CAO ĐẲNG KỶ THUẬT CÔNG NGHỆ QUY NHƠN

Sức mạnh số
Thứ ba, 18/01/2022, 02:07 AM
TẦM NHÌN GIÁO DỤC “SỨ MỆNH CỦA NGƯỜI ĐƯA ĐÒ” VƯƠN TẦM QUỐC TẾ

Sức mạnh số
Thứ tư, 19/01/2022, 05:06 AM
NHÓM NGHIÊN CỨU TỪ ĐẠI HỌC VIỆT ĐỨC DÀNH GIẢI NHẤT CUỘC THI Ý TƯỞNG CHỐNG ÙN TẮC GIAO THÔNG THÀNH PHỐ ĐÀ LẠT
Những tin cũ hơn

Sức mạnh số
Thứ ba, 21/12/2021, 03:08 AM
Bộ KH&CN đồng hành cùng TP Hồ Chí Minh trong phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo


Sức mạnh số
Chủ nhật, 12/12/2021, 19:35 PM
Hội Truyền thông số Việt Nam trao Giải thưởng “Chuyển đổi số Việt Nam – Vietnam Digital Awards” năm 2021

Sức mạnh số
Thứ bảy, 11/12/2021, 19:59 PM
Nguồn lực đất đai hỗ trợ khoa học công nghệ phát triển

Sức mạnh số
Thứ bảy, 11/12/2021, 02:07 AM
Đổi mới sáng tạo mở - Thách thức 2022 và công nghệ hình thành tương lai


Sức mạnh số
Thứ ba, 07/12/2021, 21:33 PM
Lộ trình chuyển sang thực hiện hóa đơn điện tử từ ngày 1/7/2022

Sức mạnh số
Chủ nhật, 05/12/2021, 05:01 AM
Đẩy Mạnh Chuyển Đổi Số Về Di Sản Văn Hóa
THƯƠNG HIỆU MẠNH


- Viện Nghiên cứu Thị trường – Truyền thông Quốc tế (IMRIC) tổ chức lễ bế mạc, trao giải Golf IMRIC lần I năm 2022
- Tạp chí Thương gia&Thị trường tổ chức gặp mặt các nhà báo, doanh nhân nhân Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam
- Tạp chí Nhà Quản Lý tổ chức giao lưu, gặp mặt nhân Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam
- Ông Hồ Minh Sơn – Viện trưởng Viện IMRIC: Công tác đào tạo nghề ngày càng được nâng tầm – Tăng cường những gì doanh nghiệp và Người học cần
- Viện IMRIC, các doanh nghiệp thành viên thăm, trao quà người dân có hoàn cảnh khó khăn tại xã Đăk R'Tíh, huyện Tuy Đức, tỉnh Đắc Nông
Đọc nhiều nhất
- Chủ tịch UBND huyện đầu tiên tại Việt Nam xin nghỉ việc vì chống dịch không hiệu quả
- Cần nghiên cứu, nhân rộng mô hình Tổ dân phòng tự quản trước ảnh hưởng của dịch Covid - 19
- Bệnh viện răng hàm mặt Sài Gòn chính thức khai trương chi nhánh mới
- TRƯỜNG CAO ĐẲNG CỘNG ĐỒNG ĐẮK NÔNG LINH HOẠT TỔ CHỨC NHIỀU CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO THEO NHU CẦU ĐỊA PHƯƠNG
- Trước diễn biến dịch Covid – 19: Nhiều công ty Du lịch – lữ hành “tiên phong” chọn lối đi riêng
- Đồng Tháp: Hiệu trưởng phê hạn chế khiến dân mạng phì cười
- Cục Quản lý thị trường Đắk Lắk: Kiên quyết xử lý vi phạm cửa hàng Bách Hóa Xanh vì bán cao hơn giá niêm yết giữa dịch bệnh
- Đắk Nông: Một "nhà báo dỏm" cưỡng đoạt tài sản cơ sở chăn nuôi bị khởi tố bắt giam
- Sở Khoa học và Công nghệ TP HCM tổ chức Lễ Tổng kết Tuần lễ đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp TP Hồ Chí Minh năm 2021
- Ngân hàng cần sớm tăng cường chuyển đổi số sẽ “giảm đau” trước ảnh hưởng của dịch Covid - 19