Viện Nghiên cứu Thị trường – Truyền thông Quốc tế (IMRIC) phối hợp Viện Nghiên cứu Chính sách pháp luật&Kinh tế hội nhập (IRLIE) giao Trung tâm tư vấn pháp luật Toàn Tâm (TTLCC) và Trung tâm tư vấn pháp luật Minh Sơn (TTTVPLMS) đã tổ chức buổi tham vấn pháp luật miễn phí dành cho các doanh nghiệp thành viên Câu lạc bộ Doanh nhân IMRIC – IRLIE (Viện IMRIC) và Câu lạc bộ Báo chí Truyền thông&Chính sách pháp luật (Viện IRLIE) vào sáng ngày 21/11/2025 bằng hình thức trực tiếp và trực tuyến.
Có thể thấy, trong quá trình hoạt động của Viện Nghiên cứu Thị trường – Truyền thông Quốc tế (IMRIC) thường xuyên phối hợp Viện Nghiên cứu Chính sách pháp luật&Kinh tế hội nhập (IRLIE) luôn xem công tác trợ giúp pháp lý góp phần giúp người dân giảm nghèo về pháp luật, do đó, Luật Trợ giúp pháp lý được Quốc hội thông qua năm 2006 và Luật Trợ giúp pháp lý được Quốc hội thông qua năm 2017 đều xác định người nghèo là nhóm đối tượng ưu tiên đầu tiên trong các nhóm đối tượng được trợ giúp pháp lý…
Đồng thời, truyền tải nội dung trên các trang tin điện tử, mạng xã hội, tạp chí in như: www.huongnghiepthitruong.vn (Viện IMRIC); www.chinhsachphapluat.vn (Viện IRLIE); www.tuvanphapluatvietnam.vn (Trung tâm TVPLMS); www.thamvanphapluat.vn (Trung tâm TTLCC); www.nghiencuupldautu.vn và www.phattrienspcongnghe.vn (Hiệp hội Nghiên cứu, Tư vấn về Chính sách, pháp luật cho hoạt động đầu tư tại Việt Nam “AVRCIPL”); www.bestlife.net.vn; www.doanhnghiepnongnghiep.vn (liên kết Tạp chí Doanh nghiệp và Trang trại Việt Nam); www.vanhoacongdong.vn (Hiệp hội Phát triển Văn hoá cộng đồng Việt Nam)…
Qua đó, các hoạt động của Trung tâm tư vấn pháp luật Toàn Tâm và Trung tâm tư vấn pháp luật Minh Sơn về công tác trợ giúp pháp lý cho người nghèo, người yếu thế được triển khai đồng bộ, thống nhất trên toàn quốc và được thực hiện thường xuyên, trong đó chú trọng các hoạt động hỗ trợ trực tiếp cho người nghèo, người yếu thế như: thực hiện vụ việc trợ giúp pháp lý; truyền thông về trợ giúp pháp lý ở cơ sở; nâng cao năng lực đội ngũ người thực hiện trợ giúp pháp lý, đội ngũ người tham gia trợ giúp pháp lý…
Cùng với đó, các hoạt động trợ giúp pháp lý được Viện IMRIC; Viện IRLIE; Trung tâm tư vấn pháp luật Toàn Tâm và Trung tâm tư vấn pháp luật Minh Sơn tuyên truyền về các vụ việc trợ giúp pháp lý, với mong muốn ngày càng được nâng cao, nhiều vụ việc thành công, hiệu quả như người được trợ giúp pháp lý được tuyên không có tội hoặc được tuyên mức án nhẹ hơn hoặc chuyển tội danh hay thay đổi khung hình phạt thấp hơn so với mức đề nghị trong cáo trạng của Viện kiểm sát nhân dân…Đặc biệt, trongsuốt thời gian qua trợ giúp pháp lý đã thể hiện rất tốt vai trò của mình trong việc đảm bảo việc xét xử vụ việc khách quan, đúng người, đúng tội, tránh được oan sai cho người dân cũng như đã thực hiện thành công chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước dành cho người nghèo, các đối tượng yếu thế trong xã hội. Trợ giúp pháp lý đã giúp người dân sử dụng pháp luật khi có tranh chấp, vướng mắc, giúp người dân “giảm nghèo về pháp luật”, đảm bảo trật tự an toàn xã hội, người dân yên tâm lao động để giảm nghèo về kinh tế…
Tại buổi tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật miễn phí lần này, ông Hồ Minh Sơn – Viện trưởng Viện IMRIC, Giám đốc Trung tâm tư vấn pháp luật Toàn Tâm đã tham vấn về hai trường hợp cụ thể như sau:
Thứ nhất: Tình huống pháp lý liên quan vụ tụ tập, truyền bá Pháp Luân Công trái phép?
Qua theo dõi báo chí đưa tin, Công an phường Thuận Hóa, Tp.Huế mới đây đã cho biết, thời gian gần đây, trên địa bàn Thành phố có khoảng hơn 100 người tham gia tập luyện Pháp Luân Công tại các địa điểm công cộng gồm: Công viên trước mặt cầu Dã Viên, 93 Bùi Thị Xuân, công viên Lý Tự Trọng, trước mặt trường Hai Bà Trưng và công viên 3/2, trước mặt trường Đại học sư phạm Huế.Theo đó, các đối tượng thường xuyên lôi kéo người tham gia với nhiều hình thức như: Tuyên truyền, phát tán tài liệu (sách, tạp chí, tờ rơi, lịch, móc khóa gắn logo Pháp Luân Công…) đồng thời, các đối tượng còn tập đông người tại công viên để tập luyện, đánh trống lưng kích thích sự tò mò, hiếu kỳ của người dân, lập trang facebook hỗ trợ học Pháp Luân Công tại Huế. Điển hình, một số đối tượng còn tuyên truyền thông tin sai sự thật, xuyên tạc đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước ta, kích động tư tưởng cực đoan, hướng dẫn thực hành phong trào “Tam thoái” (thoái Đảng, thoái Đoàn, thoái Hội) gây mất an ninh, trật tự tại địa phương.
Các thành viên CLB Báo chí Truyền thông&Chính sách pháp luật băn khoăn về vụ tụ tập, truyền bá Pháp Luân Công trái phép, pháp luật quy định như thế nào?
Ông Hồ Minh Sơn khuyến nghị người dân, Pháp Luân Công hiện tại không được cấp phép hoạt động tại Việt Nam, mọi hành vi truyền bá Pháp Luân Công trên lãnh thổ Việt Nam đều là trái phápluật và sẽ bị các cơ quan chức năng xử lý. Đồng thời, người dân cần nhận diện rõ bản chất của Pháp Luân Công, đồng thời vận động người thân và gia đình không tham gia, kịp thời phát hiện, trình báo với lực lượng công an khi xuất hiện người có hành vi truyền bá Pháp Luân Công trên địa bàn để xử lý theo quy định.
Có thể khẳng định, tự do tín ngưỡng, tôn giáo là quyền hiến định được Nhà nước Việt Nam bảo đảm và tôn trọng. Thế nhưng, giống như các quyền công dân khác, quyền này phải được thực hiện trong khuôn khổ pháp luật và không được lợi dụng để xâm phạm lợi ích của Nhà nước, tổ chức hoặc cá nhân. Do đó, những trường hợp lợi dụng danh nghĩa tự do tôn giáo để tuyên truyền, lôi kéo hay kích động người khác gây ảnh hưởng đến trật tự xã hội đều bị pháp luật quy định chế tài xử lý rõ ràng.
Căn cứ điểm c khoản 4 Điều 7 Nghị định 144/2021/NĐ-CP, hành vi lợi dụng quyền tự do dân chủ, tự do tín ngưỡng để lôi kéo hoặc kích động người khác xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân có thể bị phạt tiền từ 3 đến 5 triệu đồng đối với cá nhân và từ 4 đến 6 triệu đồng đối với tổ chức.
Tại Điều 29 Nghị định 119/2020/NĐ-CP về vi phạm trong lĩnh vực xuất bản. Bên cạnh việc chế tài hành chính, các hành vi nghiêm trọng hơn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Tại Điều 331 Bộ luật Hình sự 2015, người lợi dụng quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo, tự do báo chí, ngôn luận, hội họp, lập hội và các quyền tự do dân chủ khác để xâm phạm lợi ích Nhà nước, tổ chức hoặc cá nhân có thể bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm; nếu gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội, mức phạt tù có thể lên đến 7 năm.
Do đó, hành vi dụ dỗ hoặc ép buộc người khác theo hoặc không theo tôn giáo trái với mong muốn của họ, pháp luật hình sự cũng quy định chế tài riêng. Tại Điều 164 Bộ luật Hình sự 2015, người dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc thủ đoạn khác nhằm cản trở hoặc ép buộc người khác thực hiện quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo – nếu đã từng bị xử lý mà vẫn tái phạm – có thể bị phạt tù đến 1 năm. Nếu phạm tội có tổ chức, tái phạm nhiều lần hoặc gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự xã hội, mức phạt tù từ 1 đến 3 năm…
Căn cứ vào điểm c khoản 4 Điều 7 Nghị định 144/2021/NĐ-CP, các hoạt động tụ tập đông người liên quan Pháp Luân Công tại nơi công cộng có thể bị xử phạt hành chính từ 1.000.000 đến 2.000.000 đồng theo quy định về trật tự công cộng. Vì Pháp Luân Công không được Nhà nước công nhận là tổ chức tôn giáo, mọi hành vi tụ tập, phát tán tài liệu hay lôi kéo người khác tham gia đều có thể bị xử lý nghiêm. Các cơ quan chức năng có quyền yêu cầu chấm dứt tụ tập và áp dụng các biện pháp cần thiết để bảo đảm trật tự, an toàn công cộng.
Qua đó, việc xử lý các hành vi lợi dụng tôn giáo để vi phạm pháp luật hoàn toàn phù hợp với mục tiêu bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của Nhà nước và công dân. Mục đích của pháp luật không nhằm cấm đoán tín ngưỡng hay tôn giáo mà là bảo đảm quyền tự do này được thực hiện đúng bản chất, không bị lợi dụng để gây phương hại đến lợi ích chung của cộng đồng và xã hội.
Khuyến nghị, người dân cần nhận thức rõ ranh giới giữa quyền tự do tín ngưỡng và các hành vi vi phạm pháp luật, tránh tham gia, chia sẻ hoặc phát tán các tài liệu, thông tin tuyên truyền trái phép. Khi tìm hiểu hoặc thực hành tín ngưỡng, nên lựa chọn các tổ chức tôn giáo được Nhà nước công nhận và hoạt động công khai, minh bạch. Cạnh đó, nếu phát hiện các dấu hiệu lôi kéo, dụ dỗ hoặc tuyên truyền trái pháp luật, cần kịp thời thông báo cho chính quyền địa phương hoặc cơ quan chức năng để được xử lý đúng quy định, góp phần bảo vệ quyền lợi hợp pháp của bản thân và cộng đồng, đồng thời giữ gìn an ninh, trật tự xã hội…
Thứ hai: Lôi kéo 400 người ‘đào’ đồng tiền ảo sẽ đối mặt hình phạt nào?
Qua theo dõi báo chí đưa tin, ngày 10/11/2025 vừa qua, Cơ quan CSĐT Công an TP Hải Phòng đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can và lệnh tạm giam đối với 2 đối tượng về tội “Sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản”. Các đối tượng hoạt động kinh doanh đa cấp trái phép và sử dụng công nghệ cao thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản thông qua việc quảng cáo, lôi kéo người dân đầu tư vào hệ thống tiền ảo có tên gọi là AGOLD trên nền tảng website http://agold.tech.
Theo hồ sơ vụ án, Nguyễn Văn Đạt (SN 1979, trú tại xã Diên Thọ, tỉnh Khánh Hòa) cùng Phạm Đức Anh (SN 1977, trú tại phường Phương Liệt, Hà Nội) và một số đối tượng khác thành lập Công ty cổ phần DIGITAL SPACE Việt Nam do Đạt làm Tổng Giám đốc, địa chỉ tầng 2, số 46 ngõ 50 đường Mễ Trì Thượng, phường Từ Liêm, Hà Nội. Từ tháng 4/2023 Nguyễn Văn Đạt cùng Đức Anh và các đối tượng bàn bạc đưa ra thông tin DIGITAL SPACE Việt Nam phát triển hệ thống AGOLD là dự án công nghệ đào tiền ảo DHT có kết nối toàn cầu, tích hợp công nghệ blockchain (sổ cái), đồng DHT tích lũy được trong tương lai sẽ được đưa lên các sàn giao dịch tiền điện tử quốc tế, có thể thanh khoản cao để đổi ra Việt Nam đồng. Các đối tượng đưa ra các gói đầu tư từ 3 triệu đồng – 25 triệu đồng kèm hứa hẹn nhận thưởng bằng đồng DHT và hoa hồng giới thiệu người mới. Từ cuối năm 2023 đến cuối năm 2024 đã có nhiều người dân thực hiện việc chuyển tiền cho nhóm đối tượng để đầu tư vào các gói thuộc hệ thống AGOLD, số lượng khoảng 400 nhà đầu tư, tương đương số tiền khoảng 10 tỷ đồng.
Ngày 5/11/2025 trước đó, Văn phòng Cơ quan CSĐT Công an TP Hải Phòng đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can và thi hành lệnh tạm giam đối với Nguyễn Văn Đạt và Phạm Đức Anh về tội “Sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản” quy định tại Điều 290 Bộ luật Hình sự (BLHS). Vụ án đang được Công an TP Hải Phòng tiếp tục điều tra mở rộng.
Thành viên CLB Báo chí Truyền thông&Chính sách pháp luật băn khoăn việc lôi kéo người đào tiền ảo sẽ bị pháp luật xử lý thế nào?
Có thể thấy, hành vi sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử để thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản với các mức phạt khác nhau được quy định tại Bộ luật Hình sự, khung hình phạt có thể đến 20 năm tù.
Trong kỷ nguyên số hiện nay, thị trường đầu tư phi chính thống ở Việt Nam không ít những “cơn sốt”. Điểm chung của các vụ việc là kịch bản được dàn dựng khéo léo, đánh trúng tâm lý làm giàu nhanh, với ngôn từ hào nhoáng về “công nghệ tương lai”, “blockchain” hay “AI”, nhằm huy động vốn từ đám đông thiếu kiến thức tài chính. Trong khi, pháp luật Việt Nam hiện nay chỉ công nhận đồng Việt Nam là phương tiện thanh toán hợp pháp. Vì vậy, mọi hoạt động huy động vốn, cam kết lợi nhuận dựa trên tài sản số đều nằm ngoài phạm vi bảo hộ pháp lý.
Năm 2025, là năm đánh dấu bước tiến quan trọng khi Nhà nước bắt đầu thử nghiệm hành lang pháp lý cho lĩnh vực này với Luật Công nghiệp công nghệ số 2025 (hiệu lực từ 1/1/2026) và Nghị quyết 05/2025/NQ-CP ban hành ngày 9/9/2025, cho phép thí điểm thị trường tài sản mã hóa trong 5 năm. Đây là lần đầu tiên khái niệm “tài sản số” được đưa vào luật, xác định là một dạng tài sản theo Bộ luật Dân sự, được thể hiện và xác thực bằng công nghệ số. Tuy nhiên, các loại như coin, token…vẫn chưa được công nhận là tài sản dân sự hay được bảo hộ quyền sở hữu, mà mới chỉ ở mức “thử nghiệm quản lý”.
Do đó, khi nhà đầu tư bị mất tiền, việc pháp luật bảo vệ họ gần như bất khả thi. Lý do là giao dịch trong các dự án tiền số thường ẩn danh, diễn ra qua ví điện tử hoặc sàn nước ngoài, khiến việc xác định đối tượng phạm tội, phong tỏa tài sản hay thu hồi tiền rất khó khăn. Kể cả khi có dấu hiệu “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” (Tại Điều 174, BLHS) hoặc “Sử dụng mạng máy tính chiếm đoạt tài sản” (Tại Điều 290 BLHS), cơ quan điều tra vẫn gặp trở ngại trong việc thu thập bằng chứng và định giá thiệt hại. Pháp luật có thể trừng phạt kẻ phạm tội, nhưng việc lấy lại tiền cho nhà đầu tư gần như là điều không thể ở thời điểm hiện tại.
Qua theo dõi vụ án trên, Cơ quan CSĐT Công an TP Hải Phòng đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với 2 đối tượng về tội Sử dụng mạng viễn thông, mạng máy tính, phương tiện điện tử để chiếm đoạt tài sản quy định tại Điều 290 BLHS năm 2015. Về hành vi sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử để thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản với các mức phạt khác nhau tùy thuộc vào hành vi cụ thể. Phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm; hình phạt có thể lên đến 20 năm tù.
Ngoài ra, quá trình điều tra, cơ quan điều tra còn có thể xem xét đối với tội vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng quy định tại Điều 206 BLHS năm 2015 (được sửa đổi, bổ sung 2017). Người nào phát hành, cung ứng, sử dụng phương tiện thanh toán trái phép có thể bị phạt tiền từ 50 triệu đến 300 triệu đồng, phạt tù từ 6 tháng đến 7 năm; có thể phạt tù từ 12 năm đến 20 năm tùy theo tính chất và mức độ vi phạm.
Nếu có hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản thông qua mô hình tiền ảo, người phạm tội có thể bị truy cứu theo Điều 174 BLHS, với mức phạt tù cao nhất lên đến chung thân, nếu chiếm đoạt từ 500 triệu đồng trở lên hoặc có tổ chức, phạm tội chuyên nghiệp. Mặt khác, người tham gia lôi kéo, môi giới cũng có thể bị xem xét trách nhiệm hình sự với vai trò đồng phạm.
Rất mong người dân, doanh nghiệp nếu chưa có kiến thức tài chính số, chỉ nghe theo quảng cáo hoặc lời rủ rê nhưng đã sẵn sàng bỏ tiền. Đây sẽ là lỗ hổng để tội phạm công nghệ cao lợi dụng. Người dân cần chủ động trang bị kiến thức tài chính số, tìm hiểu kỹ quy định pháp luật trước khi tham gia bất kỳ dự án nào. Cơ quan chức năng cần đẩy mạnh cảnh báo, phối hợp chặt chẽ với lực lượng công an để kịp thời phát hiện, xử lý các sàn tiền ảo trái phép.
Như vậy, hành vi sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử để thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản với các mức phạt khác nhau được quy định tại Bộ luật Hình sự, khung hình phạt có thể đến 20 năm tù.
Trên đây là hai trường hợp điển hình đã được ông Hồ Minh Sơn trực tiếp phân tích, tham vấn rất mong quý doanh nghiệp, độc giả tham khảo để hiểu thấu đáo nhằm tránh những vướng mắc pháp lý có thể xảy ra, nếu cần có thể liên hệ hai Trung tâm trên để được các chuyên gia giải đáp, hỗ trợ miễn phí…
CTV TVPL Bùi Văn Hải (Trung tâm TTLCC) – CTV TVPL Trần Ngọc Danh (Trung tâm TVPLMS)
