Viện Nghiên cứu Thị trường – Truyền thông Quốc tế (IMRIC) phối hợp Viện Nghiên cứu Chính sách pháp luật&Kinh tế hội nhập (IRLIE) giao Trung tâm tư vấn pháp luật Toàn Tâm (TTLCC) và Trung tâm tư vấn pháp luật Minh Sơn (TTTVPLMS) đã tổ chức buổi tham vấn pháp luật miễn phí dành cho các doanh nghiệp thành viên Câu lạc bộ Doanh nhân IMRIC – IRLIE (Viện IMRIC) và Câu lạc bộ Báo chí Truyền thông&Chính sách pháp luật (Viện IRLIE) vào sáng ngày 18/12/2025 bằng hình thức trực tiếp và trực tuyến.
Có thể thấy, trong quá trình hoạt động của Viện Nghiên cứu Thị trường – Truyền thông Quốc tế (IMRIC) thường xuyên phối hợp Viện Nghiên cứu Chính sách pháp luật&Kinh tế hội nhập (IRLIE) luôn xem công tác trợ giúp pháp lý góp phần giúp người dân giảm nghèo về pháp luật, do đó, Luật Trợ giúp pháp lý được Quốc hội thông qua năm 2006 và Luật Trợ giúp pháp lý được Quốc hội thông qua năm 2017 đều xác định người nghèo là nhóm đối tượng ưu tiên đầu tiên trong các nhóm đối tượng được trợ giúp pháp lý…
Đồng thời, truyền tải nội dung trên các trang tin điện tử, mạng xã hội, tạp chí in như: www.huongnghiepthitruong.vn (Viện IMRIC); www.chinhsachphapluat.vn (Viện IRLIE); www.tuvanphapluatvietnam.vn (Trung tâm TVPLMS); www.thamvanphapluat.vn (Trung tâm TTLCC); www.nghiencuupldautu.vn (Hiệp hội Nghiên cứu, Tư vấn về Chính sách, pháp luật cho hoạt động đầu tư tại Việt Nam “AVRCIPL”); www.bestlife.net.vn; www.vanhoacongdong.vn (Hiệp hội Phát triển Văn hoá cộng đồng Việt Nam)…
Qua đó, các hoạt động của Trung tâm tư vấn pháp luật Toàn Tâm và Trung tâm tư vấn pháp luật Minh Sơn về công tác trợ giúp pháp lý cho người nghèo, người yếu thế được triển khai đồng bộ, thống nhất trên toàn quốc và được thực hiện thường xuyên, trong đó chú trọng các hoạt động hỗ trợ trực tiếp cho người nghèo, người yếu thế như: thực hiện vụ việc trợ giúp pháp lý; truyền thông về trợ giúp pháp lý ở cơ sở; nâng cao năng lực đội ngũ người thực hiện trợ giúp pháp lý, đội ngũ người tham gia trợ giúp pháp lý…
Cùng với đó, các hoạt động trợ giúp pháp lý được Viện IMRIC; Viện IRLIE; Trung tâm tư vấn pháp luật Toàn Tâm và Trung tâm tư vấn pháp luật Minh Sơn tuyên truyền về các vụ việc trợ giúp pháp lý, với mong muốn ngày càng được nâng cao, nhiều vụ việc thành công, hiệu quả như người được trợ giúp pháp lý được tuyên không có tội hoặc được tuyên mức án nhẹ hơn hoặc chuyển tội danh hay thay đổi khung hình phạt thấp hơn so với mức đề nghị trong cáo trạng của Viện kiểm sát nhân dân…Đặc biệt, trongsuốt thời gian qua trợ giúp pháp lý đã thể hiện rất tốt vai trò của mình trong việc đảm bảo việc xét xử vụ việc khách quan, đúng người, đúng tội, tránh được oan sai cho người dân cũng như đã thực hiện thành công chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước dành cho người nghèo, các đối tượng yếu thế trong xã hội. Trợ giúp pháp lý đã giúp người dân sử dụng pháp luật khi có tranh chấp, vướng mắc, giúp người dân “giảm nghèo về pháp luật”, đảm bảo trật tự an toàn xã hội, người dân yên tâm lao động để giảm nghèo về kinh tế…
Tại buổi tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật miễn phí lần này, các luật gia, luật sư, các tư vấn viên pháp luật đã phân tích về 02 tình huống pháp lý liên quan vụ kẻ đẩy CSGT vào xe tải và vụ thảm sát ở Đồng Nai cụ thể như sau:
Trường hợp thứ nhất: Tình huống pháp lý cho kẻ đẩy CSGT vào đầu xe tải tại Hà Nội như thế nào?
Qua theo dõi báo chí đưa tin, vào trưa 12/12 vừa qua, Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an TP Hà Nội cho biết, đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can và bắt tạm giam Đặng Từ Thịnh (SN 1977, trú tại xã Phượng Dực, TP Hà Nội) để điều tra về tội Giết người. Nạn nhân là cán bộ CSGT đang thi hành công vụ và hành vi của đối tượng có thể xuất phát từ việc bực tức do bị CSGT xử phạt. Do vậy, đối tượng còn phải chịu tình tiết định khung khung tăng nặng trách nhiệm hình sự.
Có thể thấy, việc cố ý ôm, giữ chặt người và đẩy cán bộ CSGT cùng xe máy điện vào đầu xe tải khi xe tải đang di chuyển đến là hành vi hết sức manh động và đặc biệt nguy hiểm, có thể dẫn đến hậu quả làm chết người. Đây là hành vi cố ý tước đoạt tính mạng của người khác một cách trái pháp luật, có dấu hiệu của “Tội giết người” theo quy định tại Điều 123 Bộ luật hình sự năm 2015 (sửa đổi bổ sung năm 2017 và năm 2025).
Tại điểm d khoản 1 Điều 123 Bộ luật hình sự, đối tượng còn phải chịu tình tiết định khung khung tăng nặng trách nhiệm hình sự: Giết người đang thi hành công vụ hoặc vì lý do công vụ của nạn nhân, với loại và mức hình phạt được quy định là bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình. Cạnh đó, người phạm tội này còn có thể bị áp dụng thêm hình phạt bổ sung là bị cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 năm đến 5 năm, phạt quản chế hoặc cấm cư trú từ 1 năm đến 5 năm.
Ở trường hợp này, rất may mắn là cán bộ CSGT đã kịp thời né tránh nên không xảy ra các hậu quả đáng tiếc. Do vậy, hành vi của đối tượng sẽ được coi là phạm tội chưa đạt: Phạm tội chưa đạt là cố ý thực hiện tội phạm nhưng không thực hiện được đến cùng vì những nguyên nhân ngoài ý muốn của người phạm tội (tại Điều 15 Bộ luật hình sự).
Căn cứ vào Khoản 3 Điều 57 Bộ luật hình sự – đối với trường hợp phạm tội chưa đạt, nếu điều luật được áp dụng có quy định hình phạt cao nhất là tù chung thân hoặc tử hình thì áp dụng hình phạt tù không quá 20 năm; nếu là tù có thời hạn thì mức hình phạt không quá ba phần tư mức phạt tù mà điều luật quy định, thì hình phạt áp dụng cho đối tượng (nếu bị kết án về tội danh giết người) sẽ là không quá 20 năm tù…
Tại Điều 590 Bộ luật dân sự năm 2015 – không chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự mà đối tượng còn phải có trách nhiệm bồi thường các thiệt hại (nếu có) về sức khoẻ và tinh thần cho nạn nhân. Đầu tiên, việc bồi thường về dân sự sẽ do các bên thỏa thuận, nếu không thỏa thuận được thì có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết theo quy định của pháp luật.
Hiện vụ việc trên đang được Cơ quan Cảnh sát điều tra – Công an thành phố Hà Nội xác minh, điều tra, làm rõ và giải quyết theo quy định pháp luật. Kết quả giải quyết vụ việc và các trách nhiệm pháp lý mà đối tượng phải chịu là như thế nào sẽ còn cần phải chờ kết quả điều tra, giải quyết của các cơ quan tiến hành tố tụng có thẩm quyền.
Mặc dù vậy, có thể thấy đây là vụ việc rất nghiêm trọng, thể hiện sự manh động và coi thường pháp luật của đối tượng, có thể trực tiếp tước đoạt tính mạng của người thi hành công vụ, cần phải được xử lý nghiêm minh, để đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật và yêu cầu phòng ngừa tội phạm chung.
Trường hợp thứ hai: Tình huống pháp lý liene quan vụ thảm sát 3 người ở Đồng Nai – Hung thủ đối diện mức án nào?
Qua theo dõi báo chí đưa tin, vụ thảm sát khiến 3 người trong một gia đình tử vong tại Đồng Nai. Nghi phạm Lê Sỹ Tùng (33 tuổi) bị bắt sau nhiều ngày lẩn trốn trong rẫy ở phường Phước Bình (thị xã Phước Long, tỉnh Bình Phước cũ). Khám xét nơi ẩn náu, cảnh sát thu giữ nhiều bộ phận súng, pháo khói, băng keo đen, ống giảm thanh, ống ngắm…liên quan đến vụ án. Theo điều tra ban đầu, Tùng nghiện game nặng. Bước đầu đối tượng khai động cơ gây án là “thực hiện nhiệm vụ trong trò chơi trên mạng”. Lời khai này khiến nhiều người rùng mình bởi mức độ man rợ và sự phi lý của hành vi. Cơ quan công an cho biết, cả 3 nạn nhân gồm ông Đ.D.T. (SN 1978, chủ vựa), bà C.H.H. (SN 1977, vợ ông T.) và cháu Đ.T.T. (SN 2014) ngụ tại xã Đak Nhau, tỉnh Đồng Nai, đều bị bắn vào đầu, ít có cơ hội sống sót. Tại hiện trường, két sắt bị đập phá, tài sản bị lục lọi, cho thấy vụ việc còn mang dấu hiệu cướp tài sản. Không dừng lại ở đó, Tùng còn thừa nhận đã tính toán kỹ lưỡng khi gây án: dùng túi vải hứng vỏ đạn, không để lại dấu vết, khiến công tác điều tra gặp nhiều khó khăn.
Tại Điều 123 Bộ luật Hình sự (BLHS), với tình tiết định khung là giết từ hai người trở lên và giết người dưới 16 tuổi. Khung hình phạt cho tội danh này là từ 12 năm tù đến 20 năm tù, tù chung thân hoặc tử hình.
Bên cạnh đó, nghi phạm này còn có dấu hiệu phạm tội Cướp tài sản theo Điều 168 BLHS, và nếu khẩu súng sử dụng được xác định là vũ khí quân dụng thì sẽ bị xử lý thêm về tội Tàng trữ, sử dụng trái phép vũ khí quân dụng theo Điều 304.
Hành vi giết nhiều người, trong đó có trẻ em, là tình tiết định khung tăng nặng theo khoản 1, Điều 123 BLHS. Đây là vụ án đặc biệt nghiêm trọng, manh động, thể hiện sự coi thường pháp luật. Nếu bị khởi tố nhiều tội danh, trong đó có tội giết người với khung hình phạt cao nhất là tử hình, thì rất khó để bị can thoát khỏi án cao nhất. Bên cạnh hình phạt nghiêm khắc, nếu bị kết tội, Tùng còn phải bồi thường toàn bộ thiệt hại cho gia đình nạn nhân, bao gồm chi phí mai táng, bồi thường tinh thần và các thiệt hại khác theo quy định pháp luật…
Trên đây là hai trường hợp điển hình, xin trích dẫn để quý doanh nhân tham khảo lan toả trong cộng đồng về công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật của Viện IMRIC và Viện IRLIE; Trung tâm TTLCC và Trung tâm TVPLMS để quý doanh nghiệp hoạt động kinh doanh hiệu quả, luôn luôn thượng tôn pháp luật…
Viện trưởng Viện IMRIC Hồ Minh Sơn – Giám đốc Trung tâm tư vấn pháp luật Toàn Tâm
