Trong quá trình hoạt động, ngoài công tác chuyên môn, Viện Nghiên cứu Chính sách pháp luật và Kinh tế hội nhập (IRLIE) phối hợp Viện Nghiên cứu Thị trường – Truyền thông Quốc tế (IMRIC) luôn xác định công tác phổ biến, giáo dục pháp luật là một trong những nhiệm vụ trọng tâm cần tập thực hiện, nhằm tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác phổ biến, giáo dục phát luật, phát huy vai trò, hiệu quả quản lý nhà nước, quản lý xã hội bằng pháp luật. Qua đó, công tác phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL) ngày càng đi vào chiều sâu, trọng tâm, thống nhất, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.
Cụ thể, vào sáng ngày 16/09/2025, tại số 414, đường Huỳnh Tấn Phát, phường Tân Thuận, TP.HCM – Viện IMRIC; Viện IRLIE và Tạp chí Doanh nghiệp và Trang trại Việt Nam giao Trung tâm tư vấn pháp luật Toàn Tâm (TTLCC) tổ chức buổi PBGDPL cho độc giả, các doanh nghiệp thành viên Câu lạc bộ Báo chí Truyền thông&Chính sách pháp luật (Viện IRLIE) và Câu lạc bộ Doanh nhân IMRIC – IRLIE (Viện IMRIC) bằng hình thức trực tuyến và trực tiếp…
Với đội ngũ luật gia, luật sư, các báo cáo viên pháp luật, tuyên truyền viên pháp luật là lực lượng nòng cốt đi đầu, đưa các chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước đến với mọi tầng lớp Nhân dân, nên đội ngũ này thường xuyên được rà soát, củng cố, kiện toàn và hoạt động phát huy hiệu quả. Theo đó, các luật gia, luật sư, các báo cáo viên pháp luật công tác ở nhiều ngành, lĩnh vực khác nhau, có trình độ từ cử nhân trở lên, nhiều người trong số đó là thạc sỹ, tiến sỹ, chuyên gia có kinh nghiệm lâu năm trong lĩnh vực pháp luật; báo cáo viên pháp luật thường xuyên được bồi dưỡng kiến thức pháp luật, kỹ năng phổ biến pháp luật, kỹ năng biên soạn tài liệu, kỹ năng nói chuyện trước công chúng…nhờ đó hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật được thực hiện bài bản, khoa học, hiệu quả hơn.
Đồng thời, việc xây dựng, nhân rộng các mô hình điểm, có hiệu quả về PBGDPL được các cơ quan, đơn vị, địa phương quan tâm nghiên cứu thực hiện, lựa chọn những cách làm hay, sáng tạo, hiệu quả trong công tác PBGDPL để thực hiện nhân rộng thực hiện, tổ chức biên tập và đăng tải chương trình sách nói pháp luật trên các trang mạng xã hội, trang tin điện tử trực thuộc như: www.bestlife.net.vn; www.huongnghiepthitruong.vn; www.chinhsachphapluat.vn; www.thamvanphapluat.vn; www.tuvanphapluatvietnam.vn; www.doanhnghiepnongnghiep.vn; www.nghiencuupldautu.vn; www.phattrienspcongnghe.vn và trên hai đặc san, Tạp chí Doanh nghiệp và Trang trại Việt Nam (in), Tạp chí Văn hiến Việt Nam góp phần tuyên truyền đến với các cơ quan, tổ chức, cá nhân, trong đó có các Trường đặc biệt dành cho những người yếu thế;…
Đặc biệt, việc ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật đã được các cơ quan, đơn vị, địa phương quan tâm, tập trung đẩy mạnh thực hiện có hiệu quả, phát huy được vai trò, tầm quan trọng của công nghệ thông tin vào công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trong tình hình mới. Cạnh đó, góp phần triển khai nhanh chóng, chính xác, kịp thời các chủ trương, chính sách hỗ trợ của Đảng và pháp luật Nhà nước đến toàn thể Nhân dân và doanh nghiệp.
Tại đây, các luật gia, luật sư, tư vấn viên pháp luật của Trung tâm tư vấn pháp luật Toàn Tâm(TTLCC) đã phân tích 02 trường hợp cụ thể như sau:
Thứ nhất: Vợ vay tiền chơi cờ bạc, cho tình trẻ – Chồng có phải trả nợ khi ly hôn
Thành viên CLB DN IMRIC – IRLIE nêu câu hỏi: Vợ vay nợ xã hội đen để cờ bạc, nuôi tình trẻ, khi ly hôn lại đòi chồng trả nợ. Yêu cầu này có hợp pháp không?
Căn cứ Luật Hôn nhân và gia đình 2014 ghi rõ vợ, chồng chịu trách nhiệm liên đới đối với giao dịch do một bên thực hiện được quy định tại Khoản 1 của Điều 30 và các Điều 24, 25 và 26 của Luật này.
Tại khoản 2, Điều 37 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 cũng quy định rõ nghĩa vụ chung về tài sản của vợ chồng. Cụ thể, vợ chồng có các nghĩa vụ chung về tài sản sau đây: Nghĩa vụ phát sinh từ giao dịch do vợ chồng cùng thỏa thuận xác lập, nghĩa vụ bồi thường thiệt hại mà theo quy định của pháp luật vợ chồng cùng phải chịu trách nhiệm; Nghĩa vụ do vợ hoặc chồng thực hiện nhằm đáp ứng nhu cầu thiết yếu của gia đình…
Theo đó, về nguyên tắc, vợ chồng chịu trách nhiệm liên đới đối với những giao dịch do một bên thực hiện nhằm đáp ứng nhu cầu thiết yếu của gia đình và chịu trách nhiệm về nghĩa vụ chung về tài sản của 2 người.
Với những khoản vay phát sinh vì mục đích sinh hoạt chung, vì nghĩa vụ đã thỏa thuận của hai vợ chồng hoặc được sử dụng cho lợi ích chung của gia đình sẽ được coi là nợ chung. Trong trường hợp này, vợ chồng có trách nhiệm thanh toán.
Việc vợ hoặc chồng vay tiền để sử dụng vào mục đích chung của gia đình như chăm sóc con cái, nhà cửa… nhưng không báo cho người còn lại, thì khi ly hôn vợ/chồng vẫn có khả năng phải liên đới thực hiện nghĩa vụ thanh toán.
Tại Điều 45 của Luật Hôn nhân và gia đình 2014 có những quy định cụ thể nghĩa vụ riêng về tài sản của vợ, chồng gồm: Nghĩa vụ phát sinh từ giao dịch do một bên xác lập, thực hiện không vì nhu cầu của gia đình; Nghĩa vụ phát sinh từ hành vi vi phạm pháp luật của vợ, chồng.
Do đó, nếu vợ/chồng vay tiền để đánh bạc, ngoại tình hoặc dùng vào hoạt động bất hợp pháp sẽ được xem là mục đích vay cá nhân, không nhằm mục đích đáp ứng nhu cầu chung của gia đình. Nếu vợ/chồng không biết, không ủy quyền cho người kia vay thì khoản vay đó được xác định là nợ riêng của người vay.
Đồng thời, trong trường hợp vợ tự ý vay tiền xã hội đen để đánh bạc/bồ bịch mà không có sự thỏa thuận, đồng thuận của chồng thì về nguyên tắc người chồng không phải chịu trách nhiệm cùng trả nợ.
Thứ hai: Khi nào được đơn phương chấm dứt hợp đồng thuê nhà?
Thành viên CLB DN IMRIC – IRLIE nêu câu hỏi: Nếu đơn phương chấm dứt hợp đồng thuê nhà khi bên còn lại vi phạm nghĩa vụ hợp đồng, hoặc khi có các trường hợp đặc biệt theo quy định của Luật Nhà ở 2023.
Căn cứ Luật Nhà ở 2023, trong thời hạn thuê nhà ở theo thỏa thuận trong hợp đồng, bên cho thuê không được đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng thuê nhà ở và thu hồi nhà ở đang cho thuê, trừ các trường hợp sau đây:
Quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng thuê nhà của bên cho thuê: Bên cho thuê nhà ở có quyền đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng thuê nhà ở và thu hồi nhà ở đang cho thuê khi thuộc một trong các trường hợp sau đây: Bên cho thuê nhà ở thuộc tài sản công, nhà ở xã hội, nhà ở cho lực lượng vũ trang nhân dân, nhà lưu trú công nhân trong khu công nghiệp cho thuê không đúng thẩm quyền hoặc không đúng đối tượng hoặc không đủ điều kiện theo quy định của pháp luật về nhà ở; Bên thuê không trả đủ tiền thuê nhà ở theo thỏa thuận trong hợp đồng từ 03 tháng trở lên mà không có lý do đã được thỏa thuận trong hợp đồng; Bên thuê sử dụng nhà ở không đúng mục đích đã thỏa thuận trong hợp đồng; Bên thuê tự ý đục phá, cơi nới, cải tạo, phá dỡ nhà ở đang thuê; Bên thuê chuyển đổi, cho mượn, cho thuê lại nhà ở đang thuê mà không có sự đồng ý của bên cho thuê; Bên thuê làm mất trật tự, vệ sinh môi trường, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt của những người xung quanh đã được bên cho thuê nhà ở hoặc tổ trưởng tổ dân phố, trưởng thôn, làng, ấp, bản, buôn, phum, sóc lập biên bản đến lần thứ ba mà vẫn không khắc phục; Trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 170 Luật Nhà ở 2023.
Tại Điều 170. Thời hạn thuê, giá thuê, cho thuê lại nhà ở: Trường hợp bên cho thuê thực hiện cải tạo nhà ở và được bên thuê đồng ý thì bên cho thuê được quyền điều chỉnh giá thuê nhà ở nếu thời gian cho thuê còn lại từ một phần ba thời hạn của hợp đồng thuê nhà ở trở xuống; Giá thuê nhà ở mới do các bên thỏa thuận; trường hợp không thỏa thuận được thì bên cho thuê có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng thuê nhà ở và phải bồi thường cho bên thuê theo quy định của pháp luật.(Khoản 2 Điều 172 Luật Nhà ở 2023)
Bên thuê nhà ở có quyền đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng thuê nhà ở khi thuộc một trong các trường hợp sau đây: Bên cho thuê nhà ở không sửa chữa nhà ở khi có hư hỏng nặng; Bên cho thuê nhà ở tăng giá thuê nhà ở bất hợp lý hoặc tăng giá thuê mà không thông báo cho bên thuê nhà ở biết trước theo thỏa thuận trong hợp đồng; Khi quyền sử dụng nhà ở bị hạn chế do lợi ích của người thứ ba. (Theo khoản 3 Điều 172 Luật Nhà ở 2023)
Khuyến nghị, bên đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng thuê nhà ở phải thông báo bằng văn bản hoặc bằng hình thức khác theo thỏa thuận trong hợp đồng cho bên kia biết trước ít nhất 30 ngày, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác; trường hợp vi phạm quy định mà gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật.
Viện trưởng Viện IMRIC, Gs.Ts. Hồ Minh Sơn – Giám đốc Trung tâm tư vấn pháp luật Toàn Tâm
