Giữa lúc dịch sốt xuất huyết là nỗi lo khi hơn 110.000 ca mắc trong năm 2025, một doanh nhân U60 với 4 bằng sáng chế đã khởi nghiệp lần nữa, ra mắt sản phẩm bẫy muỗi Mosla cùng cam kết phát triển giải pháp ‘xanh’ để ngăn chặn dịch sốt xuất huyết. Bẫy muỗi Mosla là sản phẩm do ông Nguyễn Văn Khỏe (Đồng Nai) nghiên cứu, chế tạo, sáng kiến đã đoạt giải ba Cuộc thi “Khởi nghiệp sáng tạo” tỉnh Đồng Nai năm 2024. Ông còn nhận được bằng độc quyền sáng chế từ Cục Sở hữu trí tuệ của Bộ Khoa học và Công nghệ sau hơn 5 năm chờ đợi.
Doanh nhân Nguyễn Văn Khỏe, nhà sáng chế bẫy muỗi Mosla chia sẻ tại buổi ra mắt sản phẩm
Cụ thể, vào sáng ngày 3/12 vừa qua, tại Trung tâm Khởi nghiệp sáng tạo TP.HCM (phường Xuân Hòa, TP.HCM), sản phẩm Bẫy muỗi Mosla chính thức ra mắt cùng dự án “Có Mosla – Không lo sốt xuất huyết”, hướng đến đồng hành cộng đồng trong công tác phòng, chống dịch do muỗi truyền bệnh.
Tham dự buổi Lễ ra mắt còn có đại diện lãnh đạo các tổ chức xã hội, xã hội nghề nghiệp: Hiệp hội Nghiên cứu, Tư vấn về chính sách, pháp luật cho hoạt động đầu tư tại Việt Nam (AVRCIPL); Hiệp hội Làng nghề Việt nam (VICRAFTS); Hiệp hội Phát triển Văn hoá cộng đồng Việt Nam (VCCDA); Viện Nghiên cứu Thị trường – Truyền thông Quốc tế (IMRIC); Viện Nghiên cứu Chính sách pháp luật&Kinh tế hội nhập (IRLIE); Tạp chí Doanh nghiệp và Trang trại Việt Nam; Trung tâm tư vấn pháp luật Toàn Tâm (TTLCC) và Trung tâm tư vấn pháp luật Minh Sơn (TTTVPLMS), Ông Hồ Minh Sơn; ông Phan Thanh Việt; ông Phạm Trắc Long…
Chia sẻ tại buổi ra mắt, ông Nguyễn Văn Khỏe, nhà sáng chế bẫy muỗi Mosla, khẳng định cuộc đời ông gắn với con số 10, dù chỉ mới học đến lớp 8, nhưng không phải đến khi bẫy muỗi Mosla được cấp bằng độc quyền, mọi người mới gọi ông là nhà sáng chế. Bởi ông Khỏe từng được cộng đồng khởi nghiệp, giới sáng chế biết đến khi từng xuất hiện ở Shark Tank mùa 2 với dự án sấy nhiệt mặt trời. Đồng thời, ông Khỏe cho biết “không cố tình sáng chế bẫy muỗi, mà thực tế buộc phải làm”. Khoảng năm 2015, khi đang điều hành doanh nghiệp Nhiệt Mặt Trời và có dịp di chuyển đến nhiều vùng, ông Khỏe tận mắt chứng kiến muỗi sinh sôi dày đặc, gây nguy hiểm cho người dân. Thời điểm đó, dịch sốt xuất huyết bùng phát tại nhiều quốc gia, thôi thúc ông đi tìm giải pháp.
Trong khi đó, ThS. BS. Đinh Thị Hải Yến – Trưởng khoa Truyền thông – Giáo dục sức khỏe, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM (HCDC) cho biết, Thành phố đã dự báo từ cuối năm trước rằng, năm nay sẽ là năm có số ca sốt xuất huyết tăng mạnh. Thực tế hiện nay cho thấy dự báo này hoàn toàn đúng. Qua đó, nhấn mạnh “Ngay từ đầu mùa mưa – thời điểm thường ghi nhận số ca mắc tăng cao, TP.HCM đã chứng kiến sự gia tăng rõ rệt của sốt xuất huyết. Năm 2025 thời tiết thất thường, mưa nhiều và kéo dài, làm điều kiện sinh sản của muỗi truyền bệnh thuận lợi hơn”…Cùng với đó, trước khi bước vào mùa dịch, Thành phố HCM đã chủ động xây dựng kịch bản và phương án ứng phó để kiểm soát nguy cơ bùng phát dịch. “Nhờ triển khai sớm các biện pháp phòng chống, trong những tuần gần đây số ca sốt xuất huyết đang có xu hướng giảm. Mức giảm chưa lớn nhưng tình hình dịch đã phần nào được kiểm soát, không để bùng phát mạnh như lo ngại ban đầu”, bác sĩ Yến cho biết.
Qua theo dõi tại buổi lễ, Bẫy muỗi được sáng chế từ những vật dụng thô sơ như lưới sắt và các mô hình thử nghiệm tại nhà, nàh sáng chế đã cải tiến liên tục để tạo nên chiếc bẫy muỗi Mosla như hiện nay. Cơ chế của bẫy khá đặc biệt: thu hút muỗi đến đẻ trứng, giữ lăng quăng phát triển bên trong và ngăn muỗi trưởng thành thoát ra môi trường. Sản phẩm không dùng điện, không hóa chất, phù hợp với những khu vực ẩm thấp, nơi muỗi dễ sinh sôi.
Được biết, năm 2023, ông Khỏe thử nghiệm bẫy muỗi tại một hồ nước thải sinh hoạt rộng chỉ khoảng 10m² ở Tây Ninh, nơi muỗi dày đặc đến mức “đứng xa cũng thấy”. Sau một tháng đặt bẫy, lượng muỗi gần như biến mất. Kết quả thử nghiệm càng củng cố quyết tâm đưa Mosla ra thị trường.Sau đó, vào năm 2024, bẫy muỗi Mosla đoạt giải ba cuộc thi Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tỉnh Đồng Nai. Hiện hồ sơ sáng chế đã được Cục Sở hữu trí tuệ chấp thuận. Thế nhưng, năm 2025, ông Khỏe đã phải “đập đi xây lại” 4 lần, liên tục cải tiến dù chỉ một lỗ hổng rất nhỏ trên sản phẩm. Hơn 10 năm ròng rã, ông Khỏe ước tính đã đầu tư hơn 2 tỉ đồng để hoàn thiện giải pháp.
Phó chủ tịch Liên chi hội Truyền nhiễm TP.HCM, bác sĩ Trương Hữu Khanh nhận định Mosla có ưu điểm lớn vì không sử dụng hóa chất và hạn chế tình trạng tiêu diệt nhầm các côn trùng có ích, điều thường xảy ra khi dùng đèn diệt côn trùng. Cạnh đó, đánh giá cơ chế “khe hở cho lăng quăng đi qua nhưng ngăn muỗi thoát ra ngoài” là điểm khác biệt quan trọng, góp phần giảm quần thể muỗi theo thời gian và thân thiện với môi trường.
Song song đó, TS. Bùi Văn Quyền – Chủ tịch Hội Sáng chế Việt Nam – cho biết sáng chế phải giải quyết được vấn đề thực tế, phải làm ra tiền thì doanh nghiệp mới tồn tại. Cùng với đó, nhìn nhận bẫy muỗi Mosla có nhiều điểm đáng chú ý, đơn giản, dễ sử dụng và phù hợp với điều kiện kinh tế của đại bộ phận người dân. Ông Quyền đánh giá cao sự sáng tạo xuất phát từ thực tiễn, trân trọng những sáng chế thoạt nhìn có cấu tạo đơn giản nhưng hàm lượng chất xám, sự đầu tư nghiêm túc cao, tập trung giải quyết vấn đề trong đời sống. Ông Quyền cũng đánh giá cao ý nghĩa nhân văn của dự án bẫy muỗi phòng chống sốt xuất huyết. Đây không chỉ là một sáng chế kỹ thuật mà còn là đóng góp thiết thực cho sức khỏe cộng đồng.
Chia sẻ tại buổi lễ, bác sĩ Trương Hữu Khanh – chuyên gia bệnh truyền nhiễm, nguyên Trưởng khoa Nhiễm – Thần kinh, Bệnh viện Nhi đồng 1 (TP.HCM) cho rằng, mọi biện pháp giúp tiêu diệt muỗi, hoặc kiểm soát lăng quăng đều góp phần quan trọng trong phòng chống sốt xuất huyết. Trong đó, điểm quan trọng là giải pháp phải an toàn cho môi trường và con người. Với loại bẫy muỗi hoạt động theo nguyên tắc dụ muỗi bay vào đẻ trứng, nhưng không cho lăng quăng thoát ra ngoài, nếu vận hành đúng, sẽ giúp giảm đáng kể lượng muỗi trưởng thành phát tán ra môi trường. Ngoài ra, so với các biện pháp như dùng đèn bắt côn trùng – vốn có thể tiêu diệt cả những loài côn trùng có ích, kể cả các loài thụ phấn, thì loại bẫy chỉ nhắm vào muỗi và lăng lăng quăng là lựa chọn có lợi hơn.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, từ số liệu của Bộ Y tế cho thấy trung bình mỗi năm Việt Nam ghi nhận khoảng 100.000 ca mắc sốt xuất huyết. Chỉ tính riêng trong 10 tháng đầu năm 2025, cả nước có hơn 110.500 ca mắc sốt xuất huyết và 23 trường hợp tử vong do dịch sốt xuất huyết gây ra. So với cùng kỳ 2024, số ca bệnh tăng 16,8. Chia sẻ với chúng tôi, TS. Hồ Minh Sơn cho rằng nhiều căn bệnh lây lan do muỗi thường rất khó điều trị, trong đó có một số loại không có vắc-xin điều trị hiệu quả, trong khi phương pháp diệt muỗi bằng Bẫy muỗi Mosla do ông Nguyễn Văn Khoẻ sáng chế có một số tác dụng nhất định. Do đó, thành công của sáng chế trên có thể mang lại một phương pháp khả thi mới trong việc ngăn chặn các căn bệnh do muỗi gây ra. Đặc biệt, trong khi phòng chống côn trùng thì quan trọng nhất là quản lý môi trường sạch sẽ, nhưng hiện nay một số ngừoi dân và các tỉnh thành cống rãnh vẫn còn ô nhiễm, nhiều vỏ chai, lu chum vại vứt xếp bừa bãi sau mưa tạo môi trường thuận lợi cho muỗi phát triển. Một khi muỗi nhiều gây dịch bệnh mà phải sử dụng hóa chất phun không quản lý có thể gây muỗi kháng hóa chất mức độ khác nhau khắp nơi. Từ việc ra đời sáng chế Mosla, mong muốn của tôi là nhiều người có thể cùng nhau kiểm soát côn trùng. Mặt khác, nói không với hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng…
Thanh Việt
