Liên quan đến câu chuyện chàng trai ở Quảng Nam tổ chức đám cưới với 2 cô vợ gây xôn xao dư luận và mạng xã hội xuất hiện video ô tô GATZ 66 chở người trên thùng xe đi ngắm hoa mận. Sự việc diễn ra tại thị xã Mộc Châu, tỉnh Sơn La, vì nếu thật sự như vậy thì trường hợp này có thể nảy sinh nhiều tình huống pháp lý. Một số người dân đã gửi thư đến Viện Nghiên cứu Thị trường – Truyền thông Quốc tế (IMRIC) và Viện Nghiên cứu Chính sách pháp luật và Kinh tế hội nhập (IRLIE) nhờ tham vấn pháp lý.
Theo đó, tại buổi trao Lễ công bố và trao quyết định thành lập Văn phòng giao dịch Trung tâm tư vấn pháp luật Toàn Tâm tại C102, số 01, đường Nguyễn Huệ, KP 11, Phường Dương Đông, Thành phố Phú Quốc (Kiên Giang). TS. Hồ Minh Sơn đã phân tích về góc nhìn pháp lý của hai câu chuyện này…
Góc nhìn pháp lý chuyện chàng trai ‘cưới 2 vợ’ ở Quảng Nam
Luật Hôn nhân và gia đình chỉ công nhận hôn nhân 1 vợ 1 chồng. Tư tưởng đa thê, đa thiếp được xem là lạc hậu và không được pháp luật Việt Nam cộng nhận theo quy định tại Điều 2 Luật hôn nhân và gia đình 2014. Vì vậy, nếu có việc một người có quan hệ hôn nhân cùng lúc với hai người là vi phạm pháp luật.
Về chế tài hình sự, căn cứ theo Điều 182 BLHS có quy định, người nào đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác thuộc một trong các trường hợp sau đây thì có thể bị truy cứu hình sự về tội vi phạm chế độ 1 vợ, 1 chồng. Qua đó, làm cho quan hệ hôn nhân của 1 hoặc 2 bên dẫn đến ly hôn; Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm; Làm cho vợ, chồng hoặc con của một trong hai bên tự sát; Đã có quyết định của tòa án hủy việc kết hôn hoặc buộc phải chấm dứt việc chung sống như vợ chồng trái với chế độ một vợ, một chồng mà vẫn duy trì quan hệ đó. Mức phạt cao nhất lên đến 3 năm tù.
Về chế tài hành chính, căn cứ theo Khoản 1, Điều 59 của Nghị định 82/2020/NĐ-CP người nào vi phạm chế độ hôn nhân 1 vợ 1 chồng, nếu chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự thì có thể bị xử phạt từ 3 – 5 triệu đồng. Quan hệ hôn nhân được pháp luật thừa nhận là quan hệ được xác lập giữa hai bên nam, nữ và phải tuân thủ các quy định về điều kiện kết hôn và phải được đăng kí tại cơ quan đăng kí kết hôn có thẩm quyền. Nếu vi phạm có thể bị xử phạt hành chính hoặc xử lý hình sự trong trường hợp gây hậu quả nghiêm trọng.
Căn cứ theo Khoản 2, Điều 68 Luật Hôn nhân và gia đình nêu con sinh ra không phụ thuộc vào tình trạng hôn nhân của cha mẹ – đều có quyền và nghĩa vụ như nhau đối với cha mẹ của mình. Vì vậy, việc chăm sóc, nuôi dưỡng con của người làm cha, làm mẹ được thực hiện theo các quy định của pháp luật về dân sự và hôn nhân gia đình.
Trong vụ việc chàng trai cưới cùng lúc 2 vợ, đang có những dấu hiệu lạm dụng mạng xã hội. Không chỉ người trong cuộc, việc thông tin, hình ảnh đời tư từng người được chia sẻ, phát tán với tốc độ chóng mặt đang tạo ra một môi trường rất xấu trong việc dùng mạng xã hội. Do đó, quyền nhân thân đối với hình ảnh cá nhân của từng người được pháp luật bảo vệ, có quy định rõ ràng. Việc sử dụng hình ảnh, thông tin cá nhân của người khác khi chưa được sự đồng ý có thể bị xử phạt hành chính.
Trách nhiệm pháp lý chỉ đặt ra khi quan hệ hôn nhân được pháp luật công nhận bằng khi đã đăng ký với cơ quan có thẩm quyền, đương sự là người đang trong thời kỳ hôn nhân mà có hành vi vi phạm.Thế nhưng, đây là tình huống quá éo le, trái với thuần phong mỹ tục, cơ quan chức năng nên vận động tuyên truyền những người trong cuộc và cả những người dân khác thực hiện quan hệ hôn nhân tự nguyện, tiến bộ, một vợ một chồng, xây dựng gia đình ấm no, tiến bộ, hạnh phúc.
Căn cứ theo quy định của Bộ luật Dân sự, Luật Hộ tịch và các văn bản hướng dẫn thi hành thì mọi trẻ sinh ra đều có quyền được khai sinh mà không phụ thuộc vào việc cha mẹ có đăng ký kết hôn hay không, có xác định được cha mẹ hay không…Về thủ tục đăng ký khai sinh khi trẻ được sinh ra trong hồ sơ cần có giấy đăng ký kết hôn để trẻ sinh ra có đủ cha và mẹ. Trong trường hợp không có giấy đăng ký kết hôn thì có thể có tên mình cha hoặc tên mình mẹ. Ở trường hợp này, nếu sự việc là đúng, theo luật bạn trai này chỉ được phép đăng ký kết hôn với một người. Khi đó, đứa trẻ sinh ra với người mà anh đăng ký kết hôn thì sẽ mặc nhiên được khai sinh có đầy đủ tên cha và mẹ trong giấy khai sinh.
Đối với người phụ nữ còn lại, đứa trẻ vẫn là con của anh Nh thì lúc này giữa anh Nh và mẹ đứa trẻ cần thỏa thuận để xác định người đi đăng ký khai sinh cho trẻ. Bên cạnh đó, dù cha mẹ của trẻ có đăng lý kết hôn hay không thì người cha vẫn có nghĩa vụ đối với con. Tại Điều 67 Luật Hôn nhân và Gia đình xác định cha mẹ có nghĩa vụ thương yêu con, tôn trọng ý kiến của con; trông nom, nuôi dưỡng, chăm sóc, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của con chưa thành niên…Tại quy định của Điều 107 Luật Hôn nhân và Gia đình thì người cha còn phải có nghĩa vụ cấp dưỡng đối với con của mình mà không thể chuyển giao nghĩa vụ này cho ai khác.
Pháp lý vụ nhiều người trên thùng ô tô ‘hết đát’ đi ngắm hoa mận
Cụ thể, vụ việc diễn ra vào ngày 09/02/2025 vừa qua, một đoàn khách du lịch lên tham quan, hiếu kỳ về chiếc xe và có ngỏ ý muốn anh P. chở đi một đoạn để thử cảm giác mới lạ. Anh nhận lời chở đi một đoạn đường, không nghĩ việc làm trên lan truyền nhiều trên mạng xã hội. Sự việc diễn ra tại thị xã Mộc Châu, tỉnh Sơn La. Ở vụ việc, Công an thị xã Mộc Châu, ô tô trong clip của gia đình anh H.A.P. (28 tuổi, ngụ xã Chiềng Hắc). Đội Cảnh sát giao thông Công an thị xã Mộc Châu đã mời anh P. đến cơ quan công an làm việc.
TS. Hồ Minh Sơn cho rằng nếu ô tô hết niên hạn sử dụng nhưng vẫn được dùng để lưu thông trên đường hoặc sử dụng dưới mục đích chở người hay chở hàng thì đều bị xử phạt hành chính, thu hồi xe và giam bằng lái theo quy định.
Căn cứ theo Thông tư số 58/2020 của Bộ Công an về quy trình cấp, thu hồi đăng ký, biển số phương tiện giao thông cơ giới đường bộ, cơ quan quản lý đăng ký xe có trách nhiệm thông báo cho chủ xe đã hết niên hạn về việc thu hồi đăng ký, biển số xe.
Trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày thông báo, chủ xe phải tự giác nộp lại. Nếu chủ xe không tuân thủ, cơ quan đăng ký thu hồi trên hệ thống đăng ký xe và thông báo cho công an các đơn vị, địa phương.
Căn cứ danh sách ô tô hết niên hạn sử dụng do cơ quan đăng ký xe cung cấp, công an cấp xã/phường nơi chủ xe cư trú thông báo, tiến hành thu hồi đăng ký, biển số xe và gửi cho cơ quan quản lý đăng ký xe.
Căn cứ theo Nghị định 100/2019/NĐ-CP, trường hợp chủ phương tiện không chấp hành việc thu hồi giấy chứng nhận đăng ký, biển số sẽ bị phạt 2-4 triệu đồng (chủ xe cá nhân) và 4-8 triệu đồng (chủ xe là tổ chức). Trong trường hợp xe đã hết niên hạn tham gia giao thông đường bộ, người điều khiển phương tiện bị phạt 4-6 triệu đồng, tước giấy phép lái xe 1-3 tháng và tịch thu phương tiện.
Phạm Vũ Thiên Thi (Trưởng Văn phòng giao dịch tại Phú Quốc, Trung tâm tư vấn pháp luật Toàn Tâm)
