Trong quá trình hoạt động, ngoài công tác chuyên môn, Viện Nghiên cứu Chính sách pháp luật và Kinh tế hội nhập (IRLIE) phối hợp Viện Nghiên cứu Thị trường – Truyền thông Quốc tế (IMRIC); Tạp chí Doanh nghiệp và Trang trại Việt Nam; Tạp chí Văn hiến Việt Nam luôn xác định công tác phổ biến, giáo dục pháp luật là một trong những nhiệm vụ trọng tâm cần tập thực hiện, nhằm tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác phổ biến, giáo dục phát luật, phát huy vai trò, hiệu quả quản lý nhà nước, quản lý xã hội bằng pháp luật. Qua đó, công tác phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL) ngày càng đi vào chiều sâu, trọng tâm, thống nhất, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.
Cụ thể, vào sáng ngày 13/08/2025, tại số 414, đường Huỳnh Tấn Phát, phường Tân Thuận, Thành phố Hồ Chí Minh, Viện IMRIC; Viện IRLIE và TC DN&TTVN giao Trung tâm tư vấn pháp luật Toàn Tâm (TTLCC) và Trung tâm tư vấn pháp luật Minh Sơn (TTTVPLMS) tổ chức buổi PBGDPL cho độc giả, các doanh nghiệp thành viên Câu lạc bộ Báo chí Truyền thông&Chính sách pháp luật (Viện IRLIE) và Câu lạc bộ Doanh nhân IMRIC – IRLIE (Viện IMRIC) bằng hình thức trực tuyến và trực tiếp…
Với đội ngũ luật gia, luật sư, các báo cáo viên pháp luật, tuyên truyền viên pháp luật là lực lượng nòng cốt đi đầu, đưa các chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước đến với mọi tầng lớp Nhân dân, nên đội ngũ này thường xuyên được rà soát, củng cố, kiện toàn và hoạt động phát huy hiệu quả. Theo đó, các luật gia, luật sư, các báo cáo viên pháp luật công tác ở nhiều ngành, lĩnh vực khác nhau, có trình độ từ cử nhân trở lên, nhiều người trong số đó là thạc sỹ, tiến sỹ, chuyên gia có kinh nghiệm lâu năm trong lĩnh vực pháp luật; báo cáo viên pháp luật thường xuyên được bồi dưỡng kiến thức pháp luật, kỹ năng phổ biến pháp luật, kỹ năng biên soạn tài liệu, kỹ năng nói chuyện trước công chúng…nhờ đó hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật được thực hiện bài bản, khoa học, hiệu quả hơn.
Đồng thời, việc xây dựng, nhân rộng các mô hình điểm, có hiệu quả về PBGDPL được các cơ quan, đơn vị, địa phương quan tâm nghiên cứu thực hiện, lựa chọn những cách làm hay, sáng tạo, hiệu quả trong công tác PBGDPL để thực hiện nhân rộng thực hiện, tổ chức biên tập và đăng tải chương trình sách nói pháp luật trên các trang mạng xã hội, trang tin điện tử trực thuộc như: www.bestlife.net.vn; www.huongnghiepthitruong.vn; www.chinhsachphapluat.vn; www.thamvanphapluat.vn; www.tuvanphapluatvietnam.vn; www.doanhnghiepnongnghiep.vn; www.nghiencuupldautu.vn; www.phattrienspcongnghe.vn và trên hai đặc san, Tạp chí Doanh nghiệp và Trang trại Việt Nam (in), góp phần tuyên truyền đến với các cơ quan, tổ chức, cá nhân, trong đó có các Trường đặc biệt dành cho những người yếu thế;…
Đặc biệt, việc ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật đã được các cơ quan, đơn vị, địa phương quan tâm, tập trung đẩy mạnh thực hiện có hiệu quả, phát huy được vai trò, tầm quan trọng của công nghệ thông tin vào công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trong tình hình mới. Cạnh đó, góp phần triển khai nhanh chóng, chính xác, kịp thời các chủ trương, chính sách hỗ trợ của Đảng và pháp luật Nhà nước đến toàn thể Nhân dân và doanh nghiệp.
Tại đây, TS. Hồ Minh Sơn đã phân tích yếu tố pháp lý liên quan vụ người đàn ông xăm trổ đánh dã man phụ nữ ở chung cư Hà Nội và nhóm nữ sinh vây đánh bạn ở Cần Thơ cụ thể như sau:
Tình huống 1: Yếu tố pháp lý liên quan vụ người đàn ông xăm trổ đánh dã man phụ nữ ở chung cư Hà Nội
Qua theo dõi báo chí, vào tối ngày 09/08 vừa qua, tại sảnh chờ thang máy chung cư Sky Central (176 Định Công, Hà Nội), chị N.T. (SN 1997) bị Đặng Chí Thành (SN 1994, trú phường Bạch Mai) hành hung dã man, đánh vào đầu, mặt và bụng, khiến nạn nhân phải nhập viện. Camera ghi lại cảnh đối tượng liên tiếp tấn công dù bảo vệ và cư dân can ngăn.
Sau đó, vào chiều ngày 10/08, Công an TP Hà Nội đã ra lệnh bắt khẩn cấp Đặng Chí Thành – người đàn ông xăm trổ hành hung phụ nữ tại sảnh chung cư, để điều tra về hành vi “Gây rối trật tự công cộng”.
Có thể thấy, hành vi hành hung phụ nữ gây thương tích ngay tại khu chung cư, Đặng Chí Thành có thể đối diện mức án nào theo quy định pháp luật là điều khiến nhiều người quan tâm.
Qua hình ảnh từ clip cho thấy người đàn ông xăm trổ đã hành hung phụ nữ ngay tại sảnh chung cư một cách tàn nhẫn, thể hiện tính côn đồ, coi thường pháp luật đã gây phẫn nộ dư luận.
Căn cứ theo khoản 1 Điều 134 Bộ luật Hình sự, mặc dù tỷ lệ thương tích của nạn nhân dưới 11%, hành vi có tính chất côn đồ vẫn có thể bị khởi tố về tội Cố ý gây thương tích. Tuy nhiên, nếu nạn nhân yêu cầu xử lý, khung hình phạt có thể là cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc tù 6 tháng đến 3 năm. Trong trường hợp thương tích từ 11% đến dưới 30% hoặc có tình tiết tăng nặng, mức phạt ở khoản 2 là 2-6 năm tù.
Thông qua vụ việc, cho thấy hành vi đánh người, nhất là đàn ông đánh phụ nữ nơi công cộng, trước mặt trẻ em là vi phạm pháp luật nghiêm trọng và cần bị xử lý nghiêm minh. Cơ quan điều tra sẽ làm rõ nguyên nhân, đánh giá yếu tố bệnh lý (nếu có) hay do ý thức coi thường pháp luật.
Đồng thời, người phụ nữ chứng kiến sự việc nhưng không can ngăn cũng sẽ bị xác minh vai trò, xem có đồng phạm hay xúi giục hay không. Nếu không, thái độ vô cảm này vẫn đáng lên án. Cùng với đó, thông qua vụ việc cũng là lời cảnh báo về hậu quả pháp lý của hành vi bạo lực, đặc biệt trong bối cảnh các địa phương trên cả nước hiện đang cao điểm trấn áp tội phạm, trật tự xã hội.
Tình huống 2: Yếu tố pháp lý liên quan nhóm nữ sinh vây đánh bạn ở Cần Thơ?
Mới đây, mạng xã hội lan truyền clip một thiếu nữ 14 tuổi bị một nhóm nữ sinh thay nhau dùng tay chân, nón bảo hiểm đánh hội đồng ở TP Cần Thơ. Theo xác minh, chính quyền xã Trần Đề, TP Cần Thơ xác định khoảng 14 giờ ngày 6-8, tại gần khu vực bến tàu thuộc ấp Đầu Giồng, xã Trần Đề – xảy ra vụ một nhóm người đánh một người.
Nguyên nhân ban đầu do mâu thuẫn cá nhân. Cụ thể, người bị đánh là LNH (14 tuổi), còn nhóm đánh em N có 3 người, gồm: NGH (14 tuổi), LTBN (13 tuổi), NKY (15 tuổi). Kết quả xác minh ban đầu, nhóm nữ sinh đã dùng tay, chân và nón bảo hiểm đánh em N.
Thành viên Câu lạc bộ Báo chí Truyền thông&Chính sách pháp luật nêu thắc mắc những nữ sinh tham gia đánh người sẽ bị xử lý ra sao khi cả 3 đều chưa đủ 16 tuổi?
Căn cứ khoản 2 Điều 12 BLHS quy định, nhóm nữ sinh đánh hội đồng bạn đều chưa đủ 16 tuổi nên cơ quan chức năng, về tuổi chịu trách nhiệm hình sự để xử lý vụ việc…Do đó, hành vi của nhóm nữ sinh ban đầu có dấu hiệu của 1 trong 3 tội danh quy định trong BLHS 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017).
Tại Điều 134 BLHS, tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khoẻ của người khác, Điều 155 BLHS – tội làm nhục người khác và Điều 318 BLHS – tội gây rối trật tự công cộng.
Thế nhưng, căn cứ khoản 2 Điều 12 BLHS – do các nữ sinh này chưa đủ 16 tuổi “Tuổi chịu trách nhiệm hình sự” nên để cơ quan chức năng xem xét. Cụ thể, người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu TNHS về tội phạm rất nghiêm trọng (mức cao nhất của khung hình phạt từ trên 7 năm tù đến 15), tội phạm đặc biệt nghiêm trọng quy định tại một trong các Điều của BLHS. Người dưới 14 tuổi không phải chịu TNHS.
Do vậy, tại khoản 2 Điều 12 – đối với tội làm nhục người khác và tội gây rối trật tự công cộng nên các nữ sinh không bị áp dụng chế tài hình sự.
Còn tùy thuộc vào thương tích của bị hại cũng như các yếu tố khác mà hành vi của các nữ sinh có thể bị xử lý, tại Điều 134 BLHS – về tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác. Trong trường hợp chưa đến mức bị xử lý hình sự thì người vi phạm có thể bị xử lý theo Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012 (sửa đổi bổ sung năm 2020, 2025).
Điển hình, người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi chỉ bị xử phạt về vi phạm hành chính do cố ý. Người từ đủ 14 đến dưới 16 tuổi không áp dụng hình thức phạt tiền. Các nữ sinh có thể bị phạt cảnh cáo và có thể bị áp dụng biện pháp giáo dục…Qua đó, nếu người bị đánh yêu cầu bồi thường thiệt hại thì cha mẹ của người chưa đủ 15 tuổi (13 và 14 tuổi) gây thiệt hại phải chịu trách nhiệm bồi thường.
Tại Điều 586 BLDS 2015 – nếu đã đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi gây thiệt hại thì người đó phải bồi thường bằng tài sản của mình; nếu không đủ tài sản để bồi thường thì cha, mẹ phải bồi thường phần còn thiếu bằng tài sản của mình.
Vì vậy, cần xem xét cả trách nhiệm của người dùng điện thoại quay clip, rồi đăng lên mạng xã hội.Nếu người quay và phát tán clip có cùng mục đích như những người đánh hội đồng nữ sinh thì người này có thể là đồng phạm và chịu trách như những người vi phạm (đánh người).
Theo quy định tại khoản 1 Điều 101 Nghị định số 15/2020/NĐ-CP (được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định số 14/2022/NĐ-CP) – Trường hợp cơ quan chức năng xác định người quay và phát tán clip lên mạng nhằm mục đích xúc phạm danh dự, nhân phẩm của cá nhân; hoặc kích động bạo lực, tội ác thì có thể bị phạt tiền từ 5-10 triệu đồng.
CTV TVPL Bùi Văn Hải (Trung tâm TTLCC) – CTV TVPL Trần Ngọc Danh (TTTVPLMS)
