Phế cầu khuẩn có thể gây viêm phổi, viêm màng não và nhiễm trùng huyết. Bệnh diễn tiến nhanh, khó lường nếu không được tiêm phòng hoặc điều trị đúng cách.
Phế cầu khuẩn có thể dẫn đến nhiễm trùng ở một số bộ phận của cơ thể. Ảnh: News-Medical.
Phế cầu khuẩn (Streptococcus pneumoniae) là một loại vi khuẩn gram dương, hình cầu, thường cư trú tại vùng hầu họng mà không gây triệu chứng. Tuy nhiên, khi hệ miễn dịch suy yếu, loại vi khuẩn này có thểbùng phát và tấn công cơ thể, gây nên hàng loạt bệnh lý nguy hiểm.
Theo bác sĩ chuyên khoa I Tôn Thị Thanh, khoa Hồi sức tích cực – Chống độc, Bệnh viện Đa khoa khu vực ThủĐức (TP.HCM), phế cầu khuẩn là tác nhân chính gây ra các bệnh viêm tai giữa, viêm xoang, viêm phổi, viêm màng não và cả nhiễm trùng huyết. Đây đều là những bệnh lý có thể diễn tiến nặng, ảnh hưởng tới thần kinh, hô hấp, tim mạch và toàn thân nếu không được phát hiện, điều trị sớm.
Những nhóm người có nguy cơ cao bị phế cầu khuẩn tấn công bao gồm trẻ em dưới 5 tuổi, người cao tuổi trên 65 tuổi, người mắc các bệnh mạn tính như tiểu đường, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), suy tim.
Ngoài ra, những người suy giảm miễn dịch như bệnh nhân HIV, người ghép tạng hoặc đang điều trị ung thư, cùng với người hút thuốc lá, nghiện rượu cũng nằm trong nhóm cần đặc biệt cảnh giác.
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC), mỗi năm có hàng triệu ca viêm phổi do phếcầu khuẩn, trong đó khoảng 150.000 ca phải nhập viện. Tỷ lệ không qua khỏi ở người trên 65 tuổi có thểlên tới 10-20%.
Trẻ em là nhóm dễ mang phế cầu khuẩn trong cơ thể mà không có triệu chứng, với tỷ lệ dao động 20- 50%. Điều này làm tăng nguy cơ lây lan trong cộng đồng và đặc biệt nguy hiểm nếu không được kiểm soát bằng vaccine.
Hiện, tiêm vaccine được xem là biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất đối với bệnh phế cầu. Có hai nhóm vaccine phổ biến gồm vaccine liên hợp (PCV13, PCV15, PCV20) và vaccine polysaccharide (PPSV23). Vaccine liên hợp được đánh giá có khả năng kích thích miễn dịch mạnh, phù hợp với trẻ em và người suy giảm miễn dịch, đồng thời đang được mở rộng sử dụng cho người lớn.
Trong khi đó, vaccine PPSV23 bao phủ nhiều chủng hơn nhưng miễn dịch không bền vững bằng, thường được khuyến cáo tiêm cho người từ 65 tuổi trở lên hoặc người có bệnh nền.
Ngay cả những người không nằm trong nhóm nguy cơ cao vẫn có thể tiêm vaccine nếu muốn chủ động phòng bệnh. Lịch tiêm cụ thể phụ thuộc vào độ tuổi và tình trạng sức khỏe, do đó cần được bác sĩ tư vấn trực tiếp.
Ngoài việc tiêm phòng, người dân cần chú trọng giữ gìn vệ sinh cá nhân như rửa tay thường xuyên, hạn chếtiếp xúc gần với người có dấu hiệu viêm đường hô hấp, và chủ động đi khám khi xuất hiện triệu chứng bất thường như sốt cao, ho, đau ngực, khó thở. Đặc biệt, những biểu hiện như đau đầu dữ dội kèm cứng gáy có thể là dấu hiệu của viêm màng não do phế cầu và cần được xử lý khẩn cấp.
Nguyễn Thuận
https://lifestyle.znews.vn/canh-bao-phe-cau-khuan-gay-viem-mang-nao-nhiem-trung-toan-than-post1563813.html
