Có thể thấy, việc trợ giúp pháp lý là một chính sách nhân văn của Đảng và Nhà nước dành cho những người không có khả năng sử dụng dịch vụ pháp lý có thu phí, theo đó người nghèo, người yếu thế trong xã hội được sử dụng dịch vụ pháp lý miễn phí khi có vướng mắc, tranh chấp pháp luật.
Trong quá trình hoạt động của Viện Nghiên cứu Thị trường – Truyền thông Quốc tế (IMRIC) thường xuyên phối hợp Viện Nghiên cứu Chính sách pháp luật&Kinh tế hội nhập (IRLIE); Tạp chí Doanh nghiệp và Trang trại Việt Nam luôn xem công tác trợ giúp pháp lý góp phần giúp người dân giảm nghèo về pháp luật, do đó, Luật Trợ giúp pháp lý được Quốc hội thông qua năm 2006 và Luật Trợ giúp pháp lý được Quốc hội thông qua năm 2017 đều xác định người nghèo là nhóm đối tượng ưu tiên đầu tiên trong các nhóm đối tượng được trợ giúp pháp lý…
Cụ thể, vào sáng ngày 20/09/2025, tại số 414, đường Huỳnh Tấn Phát, phường Tân Thuận, TP.HCM. Viện IMRIC phối hợp Viện IRLIE; TC DN&TTVN giao Trung tâm tư vấn pháp luật Minh Sơn (TTTVPLMS) và Trung tâm tư vấn pháp luật Toàn Tâm (TTLCC) tổ chức buổi tham vấn, phổ biến giáo dục pháp luật miễn phí bằng hình thức trực tiếp và trực tuyến. Đồng thời, truyền tải nội dung trên các trang tin điện tử, mạng xã hội, tạp chí in như: www.huongnghiepthitruong.vn (Viện IMRIC); www.chinhsachphapluat.vn (Viện IRLIE); www.tuvanphapluatvietnam.vn (Trung tâm TVPLMS); www.thamvanphapluat.vn (Trung tâm TTLCC); www.nghiencuupldautu.vn và www.phattrienspcongnghe.vn (Hiệp hội Nghiên cứu, Tư vấn về Chính sách, pháp luật cho hoạt động đầu tư tại Việt Nam “AVRCIPL”); www.bestlife.net.vn; www.doanhnghiepnongnghiep.vn (liên kết Tạp chí Doanh nghiệp và Trang trại Việt Nam); www.vanhoacongdong.vn (Hiệp hội Phát triển Văn hoá cộng đồng Việt Nam)…
Như vậy, với sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, các Bộ, ngành, địa phương, Trung tâm tư vấn pháp luật Minh Sơn và Trung tâm tư vấn pháp luật Toàn Tâm về công tác trợ giúp pháp lý cho người nghèo, người yếu thế được triển khai đồng bộ, thống nhất trên toàn quốc và được thực hiện thường xuyên, trong đó chú trọng các hoạt động hỗ trợ trực tiếp cho người nghèo, người yếu thế như: thực hiện vụ việc trợ giúp pháp lý; truyền thông về trợ giúp pháp lý ở cơ sở; nâng cao năng lực đội ngũ người thực hiện trợ giúp pháp lý, đội ngũ người tham gia trợ giúp pháp lý…
Cùng với đó, các hoạt động trợ giúp pháp lý được Viện IMRIC; Viện IRLIE; TC DN&TTVN và Trung tâm tư vấn pháp luật Minh Sơn; Trung tâm tư vấn pháp luật Toàn Tâm tuyên truyền về các vụ việc trợ giúp pháp lý, với mong muốn ngày càng được nâng cao, nhiều vụ việc thành công, hiệu quả như người được trợ giúp pháp lý được tuyên không có tội hoặc được tuyên mức án nhẹ hơn hoặc chuyển tội danh hay thay đổi khung hình phạt thấp hơn so với mức đề nghị trong cáo trạng của Viện kiểm sát nhân dân…Đặc biệt, trong suốt thời gian qua trợ giúp pháp lý đã thể hiện rất tốt vai trò của mình trong việc đảm bảo việc xét xử vụ việc khách quan, đúng người, đúng tội, tránh được oan sai cho người dân cũng như đã thực hiện thành công chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước dành cho người nghèo, các đối tượng yếu thế trong xã hội. Trợ giúp pháp lý đã giúp người dân sử dụng pháp luật khi có tranh chấp, vướng mắc, giúp người dân “giảm nghèo về pháp luật”, đảm bảo trật tự an toàn xã hội, người dân yên tâm lao động để giảm nghèo về kinh tế…
Tại buổi tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật miễn phí lần này, Gs.Ts. Hồ Minh Sơn – Viện trưởng Viện IMRIC, Giám đốc Trung tâm TTLCC đã tham vấn tình huống pháp lý tình huống pháp lý đối với tài xế cố ý lái xe bồn kéo lê nữ sinh đến tử vongvà TikToker ‘Thằng Thợ Đụng’ nói xấu phụ nữ Huế và Quảng Trị cụ thể như sau:
Thứ nhất: Tình huống pháp lý đối với tài xế cố ý lái xe bồn kéo lê nữ sinh đến tử vong
Qua theo dõi báo chí đưa tin, vào ngày 13/9 mới đây, tại gầm cầu chui Vạn Điểm (huyện Phú Xuyên, Hà Nội), xe bồn do Đinh Văn Long (SN 1974, trú tại Phú Thọ) điều khiển va chạm với xe máy điện do nữ sinh 15 tuổi điều khiển. Ngay sau va chạm, Long không dừng lại cứu giúp mà cố tình tiếp tục lái xe, kéo lê nạn nhân khiến em tử vong. Sau khi bỏ trốn, đến tối cùng ngày Long ra đầu thú và khai mục đích để nạn nhân “chết luôn” nhằm tránh trách nhiệm bồi thường. Cơ quan công an đánh giá hành vi của Long là tàn nhẫn, vô nhân tính và đang hoàn tất hồ sơ xử lý.
Thành viên CLB DN IMRIC – IRLIE nêu trăn trở: Hành vi cố ý lái xe kéo lê nạn nhân đến tử vong sau va chạm khiến dư luận đặt câu hỏi: với động cơ đê hèn và hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, đối tượng Đinh Văn Long có thể phải đối mặt với khung hình phạt nào theo quy định pháp luật?
Có thể thấy, tài xế Đinh Văn Long không cứu giúp ngay sau tai nạn mà cố ý lái xe kéo lê nữ sinh 15 tuổi đến tử vong. Hành vi tàn nhẫn này khiến dư luận phẫn nộ, đặt câu hỏi về mức án nghiêm khắc mà Long sẽ phải đối mặt. Tại Điều 123 Bộ luật Hình sự 2015 – hành vi này có dấu hiệu phạm tội “Giết người”. Với tình tiết đặc biệt nghiêm trọng, mức hình phạt cao nhất Long có thể đối diện là tử hình.
Khuyến nghị, đây không còn là một vụ vi phạm giao thông thông thường, mà là hành vi cố ý tước đoạt mạng sống người khác. Đối tượng đã chọn cách đẩy nạn nhân vào cái chết thay vì đối diện trách nhiệm pháp lý và dân sự. Cần xử lý thật nghiêm minh để răn đe và bảo vệ công lý…
Qua thẽo dõi báo chí đưa tin, tài xế Long đã ‘sai chồng sai’, từ một va chạm giao thông, thay vì cứu giúp, đã cố tình đẩy sự việc đến hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, không thể dung thứ. Không chỉ xử lý cá nhân Long, nếu thiếu biện pháp nghiêm khắc, sẽ tạo tiền lệ xấu, khiến một bộ phận tài xế coi thường pháp luật và sinh mạng con người.
Tại Điều 123 Bộ luật Hình sự 2015 – trường hợp người phạm tội với hành vi cố tình cán chết người sau khi gây tai nạn giao thông bị truy cứu đối với tội giết người thì hình phạt cao nhất với khung hình phạt từ 12-20 năm tù, chung thân và cao nhất là tử hình…
Qua tham chiếu Án lệ số 30/2020/AL ban hành kèm theo Quyết định 50/QĐ-CA năm 2020 về hành vi cố ý điều khiển phương tiện giao thông chèn lên bị hại sau khi gây tai nạn. Theo khái quát về nội dung Án lệ số 30/2020/AL: Tình huống án lệ: Sau khi gây ra tai nạn giao thông cho bị hại, bị cáo dừng xe xuống kiểm tra thấy bị hại nằm dưới gầm xe ô tô, không xác định được bị hại còn sống hay đã chết, bị cáo tiếp tục điều khiển xe chèn lên người bị hại. Hậu quả là bị hại chết. Trường hợp này, bị cáo phải bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội “Giết người”.
Nhằm ngăn chặn những vụ việc tương tự, đề xuất siết chặt quản lý tài xế, đặc biệt với người điều khiển phương tiện cỡ lớn như xe bồn, xe tải; tăng nặng chế tài đối với hành vi bỏ mặc, không cứu giúp nạn nhân sau tai nạn. Cùng với đó, cần đẩy mạnh công tác truyền thông để tuyên truyền đạo đức nghề nghiệp để mỗi tài xế ý thức rõ sinh mạng con người luôn phải được đặt lên hàng đầu. Việc công khai xét xử nghiêm minh cũng sẽ là lời cảnh tỉnh cho nhiều tài xế.
Thứ hai: TikToker ‘Thằng Thợ Đụng’ nói xấu phụ nữ Huế và Quảng Trị
Qua theo dõi báo chí đưa tin, Sở Văn hóa và Thể thao (VH-TT) TP Huế mới đây đã có văn bản đến Sở VH-TT TP HCM đề nghị xác minh, xử lý TikToker “Thằng Thợ Đụng” liên quan đến nội dung đăng tải clip “nói xấu” phụ nữ Huế và Quảng Trị. Được biết, kênh TikTok “Thằng Thợ Đụng” quay clip đi bộ trên cầu Trường Tiền bắc qua sông Hương ở trung tâm TP Huế, vừa đi vừa nói với giọng điệu đùa cợt, khuyên mọi người đừng lấy vợ người Huế, Quảng Trị. “Đứa mô nói con gái Huế hiền rứa? Đứa mô? … Cuộc đời tụi bây đã khổ rồi còn hại anh em tỉnh khác nữa à? Mấy thằng người Huế đã khổ với con gái Huế rồi, tụi bây định gài mấy thằng tỉnh khác nữa vào khổ chung với tụi bây phải không?… Con gái Huế mà hiền hả? Bây lên tivi mà tìm” – TikToker “Thằng Thợ Đụng” nói trong đoạn clip đăng tải.
Cũng qua theo dõi báo chí đưa tin, chủ nhân kênh TikToker “Thằng Thợ Đụng” hiển thị số điện thoại, nơi đăng ký là TP.HCM. Do đó, Sở VH-TT TP Huế đã có văn bản gửi Sở VH-TT TP HCM đề nghị mời chủ nhân TikToker “Thằng Thợ Đụng” tới làm việc để xác minh những nội dung trong clip có phải do người này thực hiện và đăng tải lên mạng xã hội hay không? Có vi phạm thuần phong mỹ tục, phân biệt vùng miền hay không?.
Căn cứ theo Điều 8, Điều 16 và Điều 18 của Luật An ninh mạng năm 2018 về nội dung “sử dụng không gian mạng, công nghệ thông tin, phương tiện điện tử để vi phạm pháp luật về an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, thuần phong mỹ tục, xúc phạm nghiêm trọng danh dự, uy tín, nhân phẩm của người khác…”.
Tại khoản 1, khoản 3 Điều 34 Bộ Luật Dân sự 2015 cũng nêu rõ “Danh dự, nhân phẩm, uy tín của cá nhân là bất khả xâm phạm và được pháp luật bảo vệ. Thông tin ảnh hưởng xấu đến danh dự, nhân phẩm, uy tín của cá nhân được đăng tải trên phương tiện thông tin đại chúng nào thì phải được gỡ bỏ, cải chính bằng chính phương tiện thông tin đại chúng đó…”.
Tại Điều 5 khoản 2 Hiến pháp năm 2013 quy định: “Các dân tộc bình đẳng, đoàn kết, tôn trọng và giúp nhau cùng phát triển; nghiêm cấm mọi hành vi kỳ thị, chia rẽ dân tộc”.
Vì vậy, video của TikToker “Thằng Thợ Đụng” có thể vi phạm quy định về việc vi phạm các quy định về trách nhiệm sử dụng dịch vụ mạng xã hội; trang thông tin điện tử được thiết lập thông qua mạng xã hội theo quy định tại Điều 101 Nghị định 15/2020/NĐ-CP (được sửa đổi bởi khoản 37 Điều 1 điểm a Nghị định 14/2022/NĐ-CP). Mức xử phạt là 10-20 triệu đồng (tổ chức), đối với cá nhân vi phạm bằng 1/2 lần so với tổ chức.
Tuy nhiên, trong trường hợp nếu được lan truyền mạnh trên mạng xã hội gây ảnh hưởng lớn nhằm làm suy giảm sự đoàn kết gắn bó dân tộc, phân biệt vùng miền, nhất là gây hậu quả nghiêm trọng làm tổn thương sâu sắc đến danh dự, nhân phẩm của con gái Huế thì phải chịu trách nhiệm hình sự theo Bộ Luật Hình sự năm 2015 về các tội danh như: Vu khống (Điều 156), Làm nhục người khác (Điều 155), hoặc Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, tổ chức, cá nhân (Điều 331).
CTV TVPL Trần Ngọc Danh – Trung tâm tư vấn pháp luật Minh Sơn (TTTVPLMS)
