Trải qua bao dặm dài trong nghề tại Trường đại học Nông nghiệp 4(nay là đại học Nông Lâm Tp. HCM) khoa Lâm nghiệp, dạy môn Sinh lý Thực vật, rồi lang thang khắp mọi miền Tổ quốc nghiên cứu cây dó bầu, tìm hiểu về sự huyền bí của trầm hương… người đàn ông khi đến lúc “thất thập cổ lai hy” mới tìm hiểu được cách để bảo tồn trầm hương quý với kỹ thuật “giâm cành” từ cây dó bầu.
Phóng viên đến khu rừng ấp ủ giấc mộng trầm hương tại trang trại Mai Quốc ở huyện Bàu Bàng, tỉnh Bình Dương vào thời điểm đầu năm 2025, khi người đàn ông chủ rừng với mái tóc bạc hoa râm ngày đêm giữa điệp trùng cây lá phủ xanh. Doanh nhân Mai Quốc Thái, Giám đốc Trang trại nông nghiệp Mai Quốc với bạt ngàn rừng dó bầu, rừng bưởi da xanh trồng xen canh và chục hecta trồng hoa lan Dendro giống lan nhập khẩu.
Doanh nhân Mai Quốc Thái, người đã dành cả cuộc đời để nhân giống, bảo tồn trầm hương theo nhiều phương pháp khác nhau, trong đó chú trọng phương pháp “giâm cành” một kỹ thuật khó đối với cây dó bầu.
Kiến thức, hành trình kinh nghiệm của gần 20 học tập, nghiên cứu đã phát huy được tác dụng. Trang trại Mai Quốc tại Bến Cát – Bàu Bàng, Bình Dương chuyên trồng cây dó bầu với hơn 400 ha. Để hương trầm Mai Quốc có được vị thế như hôm nay, Doanh nhân Mai Quốc Thái phải nếm trải rất nhiều những khó khăn, thử thách, thậm chí là thất bại trên hành trình tìm hướng kinh doanh, xây dựng thương hiệu. Song có lẽ, bài học lớn nhất của ông trên hành trình xây dựng thương hiệu Mai Quốc là những ngày đầu tay trắng rong ruổi tìm học hỏi những kinh nghiệm trồng và chăm sóc dó bầu – một loại cây tạo ra loại trầm hương nhiều nhất, có chất lượng tốt nhất. “Giâm cành” cây dó bầu, một điều không tưởng đã được Doanh nhân Mai Quốc Thái nghiên cứu và áp dụng thành công, cho ra loại trầm hương tốt như cây mẹ.
Doanh nhân Mai Quốc Thái chia sẻ kỹ thuật “giâm cành” được thực hiện trên cây dó bầu tại trang trại Mai Quốc.
“Giâm cành” là một trong những phương pháp nhân giống vô tính, trồng cây mới mà không cần dùng hạt. Đây là biện pháp sử dụng một nhánh, lá, thân từ cây mẹ, cắm vào đất hoặc nước để tự nó ra rễ, sống độc lập và hình thành cây mới. Phương pháp “giâm cành” giúp bà con tận dụng nguồn giống sẵn có từ cây mẹ và tiết kiệm chi phí mua hạt giống, đặc biệt khi trồng với số lượng lớn. Khi áp dụng phương pháp này, cây con sẽ thừa hưởng gần như toàn bộ đặc tính của cây mẹ và không có hiện tượng biến dị, đảm bảo duy trì chất lượng cây giống.
So với phương pháp gieo hạt truyền thống, “giâm cành” còn giúp tăng từ 30% – 40% năng suất, cây con sinh trưởng và phát triển đồng đều, dễ chăm sóc. Nhờ rút ngắn thời gian sinh trưởng, cây sẽ ra hoa và kết trái sớm hơn giúp bà con thu hoạch kịp thời, tăng hiệu quả sản xuất.
Doanh nhân Mai Quốc Thái chia sẻ với PV về cây dó bầu được Giâm cành phát triển thế nào?
Nhưng “giâm cành” nghĩ đơn thuần là phương pháp nhân giống đơn giản, không đòi hỏi kỹ năng cao nên bà con chỉ cần thực hiện đúng kỹ thuật cơ bản là có thể nhân giống cây thành công, đem lại nguồn cây trồng khỏe mạnh, đáp ứng nhu cầu sản xuất. Đó là với những loại cây thông thường. Cây dó bầu là một điều kho khăn, người trồng loại cây này xưa xem là điều không tưởng, không thể nào thực hành được với giống cây dó bầu, một cây thuộc loại thân gỗ.
Rừng cây dó bầu tại trang trại Mai Quốc Bình Dương đang cho trầm tự nhiên theo phương pháp bơm vi sinh hình thành trầm.
Những năm đầu thực hành kỹ thuật “giâm cành” cây vẫn sống, nhưng sức phát triển không tốt và gần như là “chết non”. Nhưng ít ai biết trước đó hơn 3 năm, công ty này phải liên tục trả giá từ hàng chục đến hàng trăm, hàng ngàn và “đụng trần” cả thảy gần trăm ngàn cây trầm hương cứ xuống giống trồng một vài tháng lại héo rũ chết hàng loạt từ đợt này đến đợt khác. Nguồn vốn hàng tỷ đồng rồi chục tỷ đồng huy động từ nhiều nguồn khác nhau đầu tư trồng mới trầm hương, nhưng thay vì đâm cành tỏa tán thì cứ lũ lượt khô cành trụi lá không thể phát triển được. Trăn trở với giấc mộng nhân giống trầm hương, Giám đốc Trang trại Mai Quốc và cộng sự bảo ban nhau quyết không bỏ cuộc, xốc lại tinh thần lạc quan cùng lời răn “không có việc gì khó, chỉ sợ lòng không bền..”, cuối cùng cũng đã tìm ra nguyên nhân cây trầm hương “giâm cành” chết khô héo sau cả một hành trình dài tham khảo ý kiến đánh giá của các chuyên gia lâm nghiệp, các đồng nghiệp kỹ thuật viên lâm nghiệp rồi soi chiếu kết quả nghiên cứu, phân tích từ điều kiện thực tế và khí hậu, đất đai, môi trường và quy trình xuống giống trồng, chăm sóc của kỹ thuật viên – Doanh nhân Mai Quốc Thái đã cho ra đời rừng cây cây dó bầu sinh trưởng tốt từ kỹ thuật “giâm cành”
Phân khu trồng hoa lan nhập khẩu của trang trại Mai Quốc rộng hơn 10 ha và có hơn 100 triệu cây hoa lan Dentro bán ra thị trường mỗi quý.
Mục sở thị tại rừng cây dó bầu tại trang trại Mai Quốc, Phóng viên khá bất ngờ vì rất khó phân biệt được đâu là cây trồng từ hạt, đâu là cây được nhân giống từ kỹ thuật “giâm cành”. Một rừng dó bầu reo vang khi kéo gió đến, tiếng vi vu giữa đại ngàn hoà với hương thơm mộc dịu của rừng dó bầu, khiến cho trang trại Mai Quốc tràn ngập sức sống, sự vươn mầm, khơi lên niềm tin mãnh liệt cho người dành cả đời mình cho giấc mộng trầm hương, nhân giống cây quý cho năng xuất nhanh.
Phục hồi và tiếp tục nuôi dưỡng giấc mộng trầm hương tươi xanh trở lại, từ nhiều năm nay, Doanh nhân Mai Quốc Thái cùng cộng sự tiếp tục nghiên cứu thành công kỹ thuật cấy tạo trầm vi sinh cây dó bầu hình thành nên trầm tự nhiên. Đồng thời, tiến hành trồng xen canh đồng loạt thêm cây bưởi da xanh. Là chuyên gia của ngành nông nghiệp, nên trang trại Mai Quốc chỉ tập trung vào canh tác và bán sĩ cho thương lái thu mua tại vườn. Theo chia sẻ của ông thì “mình chỉ chuyên trồng, chăm sóc để cho sản phẩm tốt nhất cho người dùng, còn quá trình đến với tay người dùng như thế nào là công đoạn của thương buôn, mỗi người mỗi việc, chỉ có tập trung vào chuyên môn nông nghiệp thì mới cho ra sản phẩm nông nghiệp đạt chất lượng tốt nhất”. Hiện nay trang trại Mai Quốc đã có hơn 110 ha trông cây bưởi da xanh, hằng năm xuất ra thị trường hơn 1000 tấn.
Đặc biệt, năm 2010 Trang trại Mai Quốc đầu tư trồng, nhân giống, lai tạo hoa Lan tại khu đất hơn 10 ha. Riêng khu vực trồng hoa Lan do chính vợ ông là chuyên gia ngành sinh vật cảnh và ông trực tiếp trồng và chăm sóc. Hiện tại nông tại trồng hơn một triệu, hai trăm ngàn cây hoa Lan các loại, trong đó có nhiều giống hoa Lan quý, hiếm được nhập khẩu vào Việt Nam.
Câu chuyện một ngày trong rừng trầm hương Mai Quốc cảm giác qua thật nhanh, nhưng đêm xuống lại chầm chậm theo làn sương bảng lảng từ phía đồi xa. Ngồi quây quần với kỹ thuật viên và người lao động trong văn phòng của trang trại Nông nghiệp Mai Quốc, cùng đốt từng nan trầm hương cho làn khói thơm cuộn tròn lan tỏa, bay vòng lên cao, Doanh nhân Mai Quốc Thái biểu lộ niềm tin cho sự thành công của hiện tại “vài tháng chiết xuất mỗi lít tinh dầu trầm hương với giá trị hàng chục ngàn USD; vài năm thu hoạch một búp kỳ nam giá trị hàng triệu USD…”.
(Bài đã xuất bản trên Tạp chí Doanh nghiệp và Trang trại Việt Nam , số đặc biệt T4/2025)
Liên hệ : Trầm hương Mai Quốc – Số 15K Trần Phú, phường 4, quận 5, TP. HCM – Sẻ chia giấc mơ nhân giống trầm hương.
Phú Quốc
