Ngày 14/07/2025 vừa qua, tại số 414, đường Huỳnh Tấn Phát, phường Tân Thuận, TP.HCM – Viện Ngheien cứu Chính sách pháp luật và Kinh tế hội nhập (IRLIE) phối hợp Viện Nghiên cứu Thị trường – Truyền thông Quốc tế (IMRIC) và Tạp chí Doanh nghiệp và Trang trại Việt Nam giao Trung tâm Tư vấn pháp luật Minh Sơn (TTTVPLMS) tổ chức chương trình tuyên truyền pháp luật cho các doanh nghiệp, độc giả, các doanh nghiệp thành viên Câu lạc bộ Doanh nhân IMRIC – IRLIE (Viện IMRIC) và thành viên Câu lạc bộ Báo chí Truyền thông&Chính sách pháp luật (Viện IRLIE). Đây là hình thức truyền thông hữu ích, không chỉ phản ánh những hành vi phạm tội, các quy định pháp luật nghiêm cấm và mức án được áp dụng, mà còn giúp các doanh nghiệp, độc giả biết được ranh giới giữa cái đúng và cái sai, tính nghiêm minh của pháp luật và tính “hướng thiện” trong chính sách pháp luật của nước ta đối với những người đã phạm tội thông quacác vụ án được tuyên xử.
Có thể thấy, việc tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật cho người dân, doanh nghiệp là hoạt động có ý nghĩa thiết thực, góp phần nâng cao nhận thức, hiểu biết pháp luật, tích cực phòng ngừa, đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi các loại tội phạm và tệ nạn xã hội, góp phần bảo đảm an ninh trật tự ở các địa phương…
Qua đó, Trung tâm tư vấn pháp luật Minh Sơn (TTTVPLMS) luôn luôn xác định ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác phổ biến, giáo dục pháp luật nói chung và đối với đối tượng yếu thế trong xã hội, hai Trung tâm tư vấn pháp luật thường xuyên triển khai chương trình trợ giúp pháp lý, tuyên truyền, phổ biến và giáo dục pháp luật cho người dân và doanh nghiệp, mang lại ý nghĩa thiết thực, đóng góp cho cộng đồng.
Đây là hoạt động thiết thực, của các luật gia, luật sư, tư vấn viên pháp luật của Trung tâm tư vấn pháp luật Minh Sơn (TTTVPLMS) với mong muốn nhằm góp phần nâng cao kiến thức pháp luật và chấp hành pháp luật của người dân. Đây cũng là dịp để BTC tham gia vào các quan hệ để hỗ trợ pháp lý như tạo thêm sức mạnh, sự hiểu biết để việc giải quyết các vướng mắc đó được thực hiện hiệu quả, thực tế…Xin trích lược hai tình huống được tham vấn trực tiếp dưới đây:
Tình huống 1: Trường hợp chậm sang tên sổ đỏ, có thể bị phạt nặng?
Căn cứ khoản 3 Điều 133 Luật Đất đai 2024 quy định, các trường hợp đăng ký biến động quy định tại các điểm a, b, i, k, l, m và q khoản 1 Điều 133 thì trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày có biến động, người sử dụng đất phải đăng ký biến động tại cơ quan có thẩm quyền.
Tại điểm a khoản 1 Điều 133 Luật Đất đai 2024 nêu rõ một trong các trường hợp cần đăng ký biến động là khi người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất thực hiện các quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, thừa kế, tặng cho quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất.
Qua đó, khi người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất mà thực hiện quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, thừa kế, tặng cho quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất thì phải hoàn tất thủ tục sang tên trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày có các giao dịch trên.
Vì vậy, trường hợp người sử dụng đất vi phạm quy định nêu trên thì sẽ bị phạt theo quy định tại khoản 2, khoản 3 Điều 16 Nghị định 123/2024/NĐ-CP. Cụ thể: Đối với cá nhân: Phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng; Đối với tổ chức: Phạt tiền từ 4.000.000 đồng đến 6.000.000 đồng. Mặt khác người vi phạm, tổ chức vi phạm phải thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả là buộc thực hiện đăng ký đất đai theo quy định.
Hồ sơ đăng ký sang tên sổ đỏ gồm: Đơn đăng ký biến động theo Mẫu số 11/ĐK; Hợp đồng chuyển nhượng, tặng cho quyền sử dụng đất có công chứng hoặc chứng thực; Bản gốc Giấy chứng nhận đã cấp; Tờ khai thuế thu nhập cá nhân theo Mẫu số 03/BĐS-TNCN; Các giấy tờ làm căn cứ xác định thuộc đối tượng được miễn thuế, phí (nếu có); Bản chính Tờ khai lệ phí trước bạ theo Mẫu 01/LPTB.
Trong đó, người sử dụng đất nộp hồ sơ tại Văn phòng đăng ký đất đai nới có đất và thực hiện các nghĩa vụ tài chính. Theo Khoản 2 Điều 22 Thông tư 10/2024/NĐ-CP, thời gian trả kết quả đăng ký sang tên sổ đỏ không quá 10 ngày làm việc.
Trường hợp số tiền phạt nếu áp dụng theo khoản này lớn hơn số tiền thuế phát sinh trên hồ sơ khai thuế thì số tiền phạt tối đa đối với trường hợp này bằng số tiền thuế phát sinh phải nộp trên hồ sơ khai thuế nhưng không thấp hơn mức trung bình của khung phạt tiền quy định là từ 5.000.000 đồng đến 8.000.000 đồng.
Mặt khác, người vi phạm còn buộc phải thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả là nộp đủ số tiền chậm nộp tiền thuế và ngân sách hoặc phải nộp hồ sơ khai thuế, phụ lục kèm theo hồ sơ khai thuế tùy theo trường hợp vi phạm.
Tình huống2: Những trường hợp được cấp sổ đỏ mà không phải nộp tiền sử dụng đất, người dân hưởng lợi lớn
Điển hình, những hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất ổn định và có một trong các loại giấy tờ này được lập trước ngày 15/10/1993 sẽ được cấp sổ đỏ mà không phải nộp tiền sử dụng đất.
Căn cứ Luật Đất đai năm 2024, có hiệu lực từ ngày 1/1/2025, nhiều trường hợp hộ gia đình, cá nhân sẽ được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) mà không phải nộp tiền sử dụng đất. Tại khoản 1 và khoản 3 Điều 137, người sử dụng đất có thể đối chiếu để xác định trường hợp của mình có thuộc diện miễn nghĩa vụ tài chính khi làm sổ đỏ hay không. Trong đó, những hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất ổn định và có một trong các loại giấy tờ này được lập trước ngày 15/10/1993 sẽ được cấp sổ đỏ mà không phải nộp tiền sử dụng đất.
Các loại giấy tờ được công nhận bao gồm: Giấy tờ về quyền sử dụng đất do cơ quan có thẩm quyền cấp trong quá trình thực hiện chính sách đất đai của Nhà nước; Giấy tờ do cơ quan thuộc chế độ cũ cấp như bằng khoán điền thổ, văn tự mua bán, tặng cho, thừa kế nhà ở gắn liền với đất ở có xác nhận của cơ quan thuộc chế độ cũ, bản án có hiệu lực, giấy phép xây dựng hoặc hợp thức hóa kiến trúc; Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tạm thời, tên trong sổ địa chính hoặc sổ đăng ký ruộng đất; giấy tờ mua bán, chuyển nhượng quyền sử dụng đất được UBND cấp xã xác nhận đã sử dụng đất trước ngày 15/10/1993; Sổ mục kê, sổ kiến điền lập trước ngày 18/12/1980 có tên người sử dụng đất; Các loại giấy tờ lập trong quá trình thực hiện Chỉ thị 299/TTg năm 1980 như biên bản xét duyệt, đơn đăng ký quyền sử dụng đất, giấy chứng nhận đã đăng ký quyền sử dụng đất của chính quyền địa phương; giấy kê khai đăng ký nhà cửa có xác nhận của UBND các cấp; Giấy của đơn vị quốc phòng giao đất cho cán bộ, chiến sĩ làm nhà ở theo Chỉ thị 282/CT-QP năm 1991 phù hợp quy hoạch; Các văn bản liên quan đến di dân tái định cư hoặc xây dựng kinh tế mới có tên người sử dụng đất; Giấy xác nhận quyền sở hữu nhà, công trình, giấy phép xây dựng hoặc sửa chữa được cấp bởi cơ quan nhà nước có thẩm quyền; Giấy tạm giao đất của UBND cấp huyện, tỉnh hoặc đơn xin sử dụng đất được chấp thuận trước ngày 1/7/1980; Giấy tờ giao đất cho cán bộ, công nhân viên tự xây nhà bằng vốn tự góp hoặc vốn ngoài ngân sách; Các loại giấy tờ khác về quyền sử dụng đất có trước ngày 15/10/1993 do UBND cấp tỉnh quy định phù hợp với thực tiễn địa phương.
Tại khoản 3 của điều luật này, người sử dụng đất cũng sẽ không phải nộp tiền sử dụng đất nếu có các giấy tờ hợp pháp về thừa kế, tặng cho quyền sử dụng đất hoặc tài sản gắn liền với đất; giấy giao nhà tình nghĩa, nhà tình thương, nhà đại đoàn kết gắn với đất; giấy thanh lý, hóa giá nhà ở gắn với đất ở; hoặc giấy mua nhà ở thuộc sở hữu Nhà nước theo đúng quy định.
Phó viện trưởng Viện IMRIC, ThS. Phạm Trắc Long – Giám đốc Trung tâm TVPLMS
